OS LUMES CONTRA A POLÍTICA FORESTAL
LUMES CONTRA POLÍTICA FORESTAL,
Por Xabier Lago Mestre.
Levamos semanas de fortes lumes
forestais no Bierzo. A reación cidadá está nas rúas, nos medios de comunicación
e nas redes sociais ben acendidas. Así podemos escuitar de todo o imaxinable.
En resumo muita indignación popular sen precedentes, xa que hai mortos, feridos
e perda de moradas e patrimonio medioambiental por doquier. Dende logo que as
opiniois dixitais e mailas concentraciois cidadás son un desafogo ante tanta
desfeita.
Podemos
ter en conta as condiciois meteorolóxicas tan adversas con muita calor e fortes
ventos. Pola outra banda, hai graves acusaciois aos políticos de nefasta
xestión (redución do financiamento, menos brigadistas, mala prevención…).
Quizais antes non se valorara tanto a política medioambiental das
administraciois, agora ben, cando hai unha catástrofe como esta todo son opiniois
negatívas para todos. Ninguén ten a solución mais podemos achegar propostas de
mellora.
No
Bierzo sempre houbo lumes forestais. Uns por causas naturais (tormentas) e
tamén por causas humanas e agrícolas. Cando o traballo da terra era fundamental
para vivir na nosa rexión, a ordenación territorial era primordial por parte
dos concellos rurais. Así, xunta as localidades existían os hortos con frutais,
tamén cortiños con labradío de traballo acotío. Nas ribeiras dos ríos e
regueiros estaban as tabladas ben cultivadas para hortalizas, patacas, etc. Nas
zonas húmidas había pradoiros e lameiros para pastos do gando e colleitas de
herbas. Tamén os liñares para facer fibras textiles.
Seguimos
polos cordais interfluviais que eran cultivados con cereais, deixando descansar
as terras cos poulos. Na zonas máis altas e menos ricas facían os concellos
rozas de matogueiras, cavadas e queimas, coñecidas coma searas e bouzas. Velaí,
trala preparación da terra, novos pastos para o abondoso gando. Estas queimas
estaban ben controladas polos concellos, regulamentadas nas ordenanzas, e había
reparto axeitado da agra de cereal entre a veciñanza.
Por
suposto existían as matogueiras coma hoxe, de uceiras, carqueixas e xestas,
mais eran ben aproveitadas para pastos, cama dos animais e combustible dos
fogares. O arboredo estaba organizado por zonas, carballeiras, soutos de
castaños, bosques de ribeira, etc. Tamén a súa explotación era regulado nas
ordenanzas concellís. O concello organizaba as veceiras de gando para levalo
aos pastos escollidos e delimitados. As vacas e bois polos mellores pastos das
morteiras, as ovellas e porcos a outros coutos, e cabras aos máis rocosos
cavorcos. Reparamos nas zonas altas cos portos, brañas e alzadas que durante
séculos foron arrendadas a rabaños de meiriñas de Estremadura e Castela.
En
fin, durante séculos os concellos rurais organizaron ben a explotación do medio
natural. Por desgraza agora carecen de medios para facelo por mor do
despoboamento, baixos prezos agrarios e gandeiros e dos atrancos burocráticos.
Hai numerosas queixas da veciñanza porque non se lles permite certa xestión do
rural, casos das rozas, entresacas, apertura de caminos rurais, etc. A
Consellería de Medio natural coa súa burocracia desincentiva a xestión parcial
dos concellos. O curioso é que os que máis coidan do medio rural, os concellos
e a veciñanza, están fóra da xestión medioambiental, e as decisiois son tomadas
por urbanitas de Valladolid ou León.
Convén
unha nova política medioambiental que conte máis cos concellos rurais. Hai un
tema mui importante referido á queima de localidades por mor dos lumes sen
control. Non sería lóxico que os concellos tivesen autorización plena para
rozar e limpar o entorno máis inmediato dos seus casaríos. O primeiro é
defender as vivendas da veciñanzas, que algúns aínda se abraian das
resistencias locais ante os desaloxos forzados da Garda civil. Coa creación
deses espazos de seguridade para as localidades de montaña, xestionados polos
concellos, evitariamos os perigos actuáis. Xa dixen que ninguén ten a solución
a este problema dos lunes, mais hai que sentar a tódalas partes para negociar
posibles respostas futuras. Por desgraza dependemos das decisiois tomadas en
Valladolid, mui lonxe do Bierzo e das súas xentes. Políticas que procuran
desviar medios económicos para outras políticas con máis réditos eleitorais. No
rural merman os votos e perdemos poder. Non estaría mal reforzar as
competencias medioambientais do Consello comarcal para permitir máis traballo
preventivo nos meses estivais tan perigosos.
O Bierzo, agosto de 2025.
0 Comments:
Publicar un comentario
<< Home