lunes, abril 14, 2025

POLO BIERZO NO FUTURO PLAN DE NORMALIZACIÓN LINGÜÍSTICA DE GALICIA

libro El Bierzo provincial


POLO BIERZO NO FUTURO PLAN DE

NORMALIZACIÓN LINGÜÍSTICA DE GALICIA.

                No Bierzo temos novas da reforma do Plan de normalización lingüística de Galicia. Sabemos da constitución de diversas comisiois de traballo, entre elas a de Proxeción exterior do galego. Por suposto, entendemos que a problemática do galego no Bierzo ten de estar presente nese novo Plan de normalización. Por iso, queremos facer algunhas propostas a prol da promoción do noso idioma territorial.

                1. TERRITORIALIDADE. A Lei autonómica de Nomalización lingüística de Galicia de 1983 fai referencia ao chamado galego exterior. Esta denominación pode ser aplicada ao galego da emigración mais non para ás comunidades galegofalantes veciñas do Eonavia, O Bierzo e As Portelas. Neste último caso debería denominarse coma galego estremeiro. Nestas tres comarcas hai unha clarexa continuidade territorial e cultural coa Galiza, polo tanto nada dese “galego exterior”. A actual fronteira administrativa que divide as ditas comunidades lingüísticas non pode condicionar a nosa identidade cultural global e coletiva para nada. A dita Lei de Nomalización lingüística establece que “protexer a lingua galega hablada en territorios limítrofes coa Comunidade autónoma” (artigo 21.2). Expresamente lemos territorios limítrofes, logo digamos xa galego lindeiro ou estremeiro.



                2.ENSINO. No tema do ensino no Bierzo, podemos estudar galego de xeito voluntario en diversos niveis educativos. Agora ben, reclamamos que o ensino do galego sexa de oferta obrigatoria para os centros escolares situados na área galegofalante histórica e voluntario para o seu alunado. Hai lexitimidade histórica e cultural para ofertar ensino galego en tódolos colexios do Bierzo ocidental. As viaxes escolares de bercianos a Galicia deberían fomentarse, asi coma a colaboración educativa con centros de Valdeorras pola súa proximidade.

                3. USOS ADMINISTRATIVOS. Falta uso administrativo do galego. O Consello comarcal do Bierzo ben pode principiar ese uso administrativo. Por iso cómpre demandar un convenio de colaboración entre a Xunta de Galicia, Junta de Castela e León e Consello comarcal sobre uso do galego nos entes locais.  A Lei da Comarca de 2010 establece “a participación da Comarca do Bierzo nas actuaciois que realice para a promoción da lingua galega” (art. 1.4). O Consello comarcal ben pode crear un Servizo lingüístico con dito apoio institucional tripartito mediante un convenio ou protocolo. Ese servicio lingüístico pode impartir cursos de galego, facer documentación bilingüe, fomento do galego nos concellos e pedanías, etc.



                4. TOPONIMIA. Hai unha necesidade de recuperar a nosa toponimia tradicional na nosa lingua galega. Convén un acordo entre instituciois galegas (Comisión de toponimia e universidades galegas) e Consello comarcal para facer estudos toponímicos, publicaciois de investigaciois e colocación de nova sinalización toponímica axeitada.

                5. MEDIOS DE COMUNICACIÓN. Todos sabemos da sintonización da TVGalega por muitos bercianos e bercianas.  Mais botamos de menos unha mellor atención informativa da nosa rexión, máis contidos locais, establecemento de correspondente profesional, mellora técnica do repetidor de Corullón, convenio de colaboración informativa coa TVCYL en Ponferrada, etc. Ademais, habería que axudar aos xornais dixitais do Bierzo para que tiveran aceso ás subvenciois en materia de uso da lingua galega.



                5. CULTURA. En materia cultural, pódese fomentar o uso do galego en publicaciois do Consello comarcal, do Instituto de estudos bercianos e da Universidade leonesa no seu campus de Ponferrada. As universidades galegas poden establecer colaboraciois con estas instituciois do Bierzo en relación con futuros estudos históricos, xeogáficos, filolóxicos, etc. Valdeorras e O Bierzo teñen Institutos de estudios respectivos que poden colaborar no fomento mútuo do galego, recompilación toponímica e de léxico das falas locais, así coma a creación de revistas dixitais conxuntas.

                6.OUTRAS INTERVENCIOIS SOCIOCULTURAIS. Certas actuaciois culturais de Galicia poden ser compartidas no Bierzo. Son os casos do Día das letras galegas que debería conceder unha atención especial cos galegofalantes estremeiros e non tanto a persoeiros destas comarcas. Hai que continuar coa colaboración da Xunta de Galicia na celebración do Día do galego no Bierzo (9 de marzo), cos seus actos escolares. Non pasamos por alto a necesidade de prover de libros en galego de balde ás bibliotecas municipais e escolares do Bierzo. Certas exposiciois culturais de Galicia ben poderían viaxar tamén prá nosa rexión. A festa de Correlingua ten de chegar ao Bierzo algún día coa axuda dos organizadores de Galicia. Campañas de fomento do galego no ensino non poden pasar por alto O Bierzo.

O Bierzo, abril de 2025


http://sites.google.com/site/obierzoxa http://www.facebook.com/xabierlagomestre www.twitter.com/obierzoxa http://www.blogoteca.com/obierzoxa http://obierzoceibe.wordpress.com http://www.ciberirmandade.org/falaceive www.ponferrada.org www.partidodelbierzo.es