miércoles, noviembre 13, 2019

REFRANEIRO DA REXIÓN DO BIERZO.


REFRANEIRO DA REXIÓN DO BIERZO
polo coletivo cultural Fala Ceibe do Bierzo.
falaceibe@yahoo.es

REFRAIS DO MES DE NOVEMBRO:

“O mes de novembro é o mes de tres irmaus: mocos, tos e friu nas maos”.
“Polos Santos, neve nos altos e por S. Andrés (30 de novembro) na porta a verás” (primeiro a neve chega ás montañas e logo baixa de altitude ata os pobos).
“Se queres fino allo, seméntao por San Martiño (11 de novembro)”.
“Por San Andrés corderiños tres, e en Navidá calquera os terá”.
“A misa e mailo cocho unha vez ao ano” (sinal de anticlericanismo).
“Por San Andrés, o viño novo feito é” (chegada do viño).
“Polo San Martiño (11 de novembro) faise o magosto con castañas asadas e viño ou mosto”.
“Ben boa vida pasa o porco e máis dorme no cortello”.
“O que non mata porquín non ten lacón nin toucín”.
“Cocho matado, inverno solucionado” (a matanza dá alimento para os seguintes meses).
“En martes, nin a túa filla cases, nin o gocho mates”.
“Por S. Martiño, mata o pobre o seu cochín, e polo S. Andrés o rico os tres” (o rico recada os bens dos pobres).
“Por S. Andrés hai porcos gordos que vender”.
“O que mata polos Santos, en verán come cantos” (a premura da matanza non é boa).
“Ditoso mes, que entra cos Santos i sae con Santo Andrés”.
“Alegría, alégrote que anda o rabo da porca no pote”.
“Polo San Andrés (30 de novembro) mata o teu porco como o teis”.
“Por Sta. Catalina (25 de novembro) mata ó teu cochín”.



REFRANEIRO BERCIANO DE DECEMBRO.

“Santa Lucía (13 de decembro) saca da noite e mete no día”.
“Pola Santa Lucía mengua a noite e crece o día”.
“Teme máis á veciña, cá neve macelina”.
“Por S. Silvestre e Santa Coloma (31 de decembro), cando o mes de xaneiro asomaba”.
“Nadal o sualleiro, Pascuas o subeiro”

“San Silvestre (31 de decembro), co ano acabestre”

REFRANEIRO GALEGO-BERCIANO DOS ANIMAIS.
(Homenaxe ao falecido mestre xubilado Manuel Rodríguez y Rodríguez).
falaceibe@yahoo.es

SOBRE OS CANS, OS LOBOS E OS ZORROS.
“Burra de moitos, cómena os lobos”.
“Home que non bebe e can que non ladra, algo lles falta”.
“Corre máis un galgo de dous anos que un burro de vinte”.
“O can que máis ladra non é quen máis morde” (forza só de boca)
“Do lobo un pelo e aquel do medio”.
“O cura e mais o zorro, se perden a mañá, perden o día todo” (ámbolos dous ganduis).
“De onde menos se pensa pode saír un can” (sorpresa do imprevisíbel)
“Cando a zorra anda os grilos, mal para mai e mal pros fillos”
“Chámame can pero dame pan”.
“Morreo o can, acabouse a rabia”
“Non teñas can mentres non che sobre o pan”.
“O que trate con zorros que non pense en comer carne”.
“O que a can alleo lle dá pan, perde pan e perde can”
“En terra de lobos hai que oular como todos” (entre mala xente segue o exemplo).
“O zorro perderá a forza pero non as mañas”.



SOBRE OS BÓVIDOS.
“Antes de ter becerro, hai que ter onde metelo”.
“Nin por boi nin por vaca te cases con María, a mañaca” (tara física).
“O que non ten bois, ou antes ou despois” (animais necesarios sempre)
En ruín gando pouco queda onde escoller”.
“Fillos e vacas só as que se poidan manter”.
“O boi vello, non lle cambies de pesebre” (a forza do costume)

SOBRE O XÉNERO OVINO E MAILO CAPRINO.
“Cabra de moitos, cómena os lobos”.
“Cada ovella paga coa súa pelexa”.
“O año manso, mama na súa mai e na allea”
“Home lermeiro, non é home nin carneiro”.
“A ovella que moito come,  pouco come”.
“Galo de xaneiro vale por carneiro”.
“Non compres a cabra coxa pensando que sanará, pois se a sana coxea, a coxa que fará?.
“A ovella que berra moito, bocado que perde”
“A muller e a cabra non nas ates con corda larga”
“Compañeiro de traballo, compañeiro de rebaño”
“O carneiro, co vicio, dá cos cornos no cu”
“A muller e a ovella, a noita na cortella”.


SOBRE O XÉNERO CABALAR.
“De mulleres, alguacís e burros vellos, non te fies moito”.
“Home casado, burro alquilado”.
“O amigo e o cabalo, non cánsalo”
“Onda canta un cura ou ornea un burro, sempre hai un peso duro”.
“Mentres haxa burros nunca faltará quen vaia a cabalo deles”
“O burro e o amigo non os cargues demasiado”
“En cabalo, mula ou muller convén saber escoller”.
“De burro pra baixo xa non hai cabalerías”
“En cabalos e en muller convén saber escoller”.
“De neno rei, de mozo capitán, de casado burro e de vello can”

SOBRE OS PEIXES.
“Os peixes e as troitas non se collen cas bragas enxoitas”
“Cazador ou troiteiro, nin meda nin palleiro”.

O BIERZO, NOVEMBRO DE 2019.
www.instagram.com/bierzoxa

http://sites.google.com/site/obierzoxa http://www.facebook.com/xabierlagomestre www.twitter.com/obierzoxa http://www.blogoteca.com/obierzoxa http://obierzoceibe.wordpress.com http://www.ciberirmandade.org/falaceive www.ponferrada.org www.partidodelbierzo.es