XORNADA EN DEFENSA DAS XUNTAS VECIÑAIS LEONESAS

XORNADA EN DEFESA DAS XUNTAS VECIÑAIS EN LEÓN, 

Por Xabier Lago Mestre.

falaceibe@yahoo.es

O pasado 6 de setembro tivo lugar na cidade de León unha Xornada en Defesa das xuntas veciñais, subtitulada “Sen raíces non hai futuro”, que tivo como protagonista ao profesor da Universidade de Salamanca, Valentín Cabero Diéguez. Este conferenciante comezou a súa exposición lanzando a primicia sobre la información que divulgou o xornal Le Monde sobre a denuncia dun plan para vender o patrimonio nacional español por mor do déficit público. Dende logo este suposto plan afecta directamente a moitos dos bens públicos comunais das nosas xuntas veciñais, auga, bosques, pastos, montes, etc.

Valentín fixo fincapé nos problemas de España, a crise económica e maila existencia dunhas elites extractivas que pretenden facerse co patrimonio nacional colectivo.  Por iso demandou a resistencia ante tanta desfeita. Logo pasou a analizar a importancia do número de xuntas veciñais no norte pensinsular. León con 1233 encabeza a listaxe, seguida de Burgos con 651 e de Palencia con 226. En total, Castela e León ten un total de 2226, mentres que en España existen 3720. A nivel estatal, Andalucía tiene 48, Estremadura 23 e Catalunya 63. Sorprende o caso de Galiza con 9 entes locales menores, pero non hai que olvidar que ten recoñecidos centos de parroquias a nivel autonómico.

A CRITICABLE NOVA ORDENACIÓN TERRITORIAL.

Pasou despois a pescudar na ordenación territorial de Castela e León. Esta foi moi criticada porque non recoñece as comarcas, polo esquecemento das cabeceiras comarcais como núcleos intermedios de articulación territorial.  Fronte a isto a Junta de Castela e León propón unha visión economicista, baseada na lei de estabilidade presupuestaria estatal. Ademais decide fomentar só os núcleos de poboación superiores a 20.000 habitantes.  Así se despreza o valor da proximidade e da cercanía, fomentando a verticalidade e maila xerarquía fronte á horizontalidade.

                                PINTADAS VINDICATIVAS NA CIDADE DE PONFERRADA

Polo que toca ás entidades locales menores. Valentín indicou que non se pretende a eficiencia, nin a transparencia nin a rendición de contas. Máis ben un control excesivo sobre as xuntas veciñais. Criticou o intento de apropiación das chamadas competencias impropias xa que dubida que se poidan xestionar por outras administracióis que só verán criterios económicos. Moi interesante resultou a crítica coa falacia dos costes estándar e efectivo porque no medio rural favorecen os costes baixos cando se realizan mediante facendeiras (traballos comunitarios non valorados económicamente).

                                  MAPA PARCIAL DE PEDANÍAS DO BIERZO CENTRAL

O Goberno estatal pretende fomentar as deputacióis provinciais, sen representación directa, para atacar aos pequenos concellos e tamén ás xuntas veciñais, ámbalas dúas institucióis con representación directa. Un claro ataque á autonomía local e maila democracia popular e rural. As deputaciois asumirán as competencias dos pequenos concellos, menores de 20.000 habitantes, que non poidan cumprir cos estándares dos costes estándar/efectivo na prestación dos servizos públicos. As deputacióis poderán xestionar esas competencias mediante consorcios que poderán ser privatizados, de novo se priorizarán os criterios económicos sobre os sociais no caso do medio rural despoboado. Consorcios que esixirán o pago dos seus servizos privatizados aos pobos.E para rematar estas aldraxes, anúncianse maiores controis dos secretarios e dos interventores sobre a documentación xurídica e financeira das xuntas veciñais. Este é un novo ataque ao dereito tradicional consuetudinario que permitía funcionar con maior autonomía ás xuntas veciñais (elección dos seus cargos, caso dos seus secretarios e fixación das súas contas internas).

VALORACIÓN DAS XUNTAS VECIAÑAIS.

Non hai dúbida da importancia dos bens comunais das xuntas veciñais. Velaí os intentos que hoxe comentamos por apropiarse deste patrimonio por outras administracióis superiores (Junta de Castela e León, deputacióis e concellos). Pero non olvidemos que noutras épocas xa se intentou atacar os bens comunais, casos dos roubos dos señores (nobleza e fidalga) das Idades Media e Moderna, Desamortización de Madoz (1855), políticas forestais do século XIX, reforestacióis franquistas, etcétera. A importancia dos comunais está tamén en su riqueza cultural, natural e toponímica. Ademais, moitos pobos teñen, por mor dos seus bens comunais, un gran potencial económico se algún día chega a ser ben explotado. Sen embargo, se se estraga definitivamente hipotecarán o seu futuro esperanzador.

A QUENDA DO DEBATE POPULAR.

A conferencia de Valentín encendeu os ánimos pois houbo un rico debate posterior. A queima da xente facilitou a demanda de movilización e loita. Hai que saír máis ás rúas para demandar a defesa dos bens comunais. Neste sentido houbo un recordo para a manifa da polémica que está prevista para o venres 27 de setembro en Madrid. Certo é que hai dúas federacióis de entidades locales menores, a norteña e a sureña (Andalucía e Estremadura) que compiten entre elas por obxectivos distintos. Agora ben, necesitamos a unión de forzas para demostrar un maior poder das xuntas veciñais. Algúns demandamos a presenza en Madrid para o dito 27 de setembro porque necesitamos ter protagonismo nas rúas da capital de España, ante os poderes mediáticos, xudicial e políticos (Cortes Xerais, Tribunal Constitucional e Goberno estatal). Outra cuestión formulada polo pedáneo berciano de La Granja de San Vicente foi a presencia ou non do secretario municipal nas xuntas veciañis. O pedáneo demandou a validez do seu secretario en base á tradición secular, engadindo Valentín a existencia do dereito consuetudinario local. Outros pedáneos leoneses denunciaron a falta de información por parte dos concellos que se concreta na falta de presencia axeitada de pedáneos nas mobilizacióis populares. 

O Bierzo, setembro de 2013.

WWW.OBIERZOCEIBE.BLOGSPOT.COM
http://sites.google.com/site/obierzoxa http://www.facebook.com/xabierlagomestre www.twitter.com/obierzoxa http://www.blogoteca.com/obierzoxa http://obierzoceibe.wordpress.com http://www.ciberirmandade.org/falaceive www.ponferrada.org www.partidodelbierzo.es