FESTAS DO MES DE MAIO NA REXIÓN DO BIERZO
FESTAS TRADICIONAIS
DO MES DE MAIO NA REXIÓN DO BIERZO,
polo coletivo cultural
Fala Ceibe do Bierzo.
falaceibe@yahoo.es
En maio xa estamos
de cheo na prmavera. Visítannos os vencellos e golondrinas cos seus xogos
voadores. As pombas procuran sen descanso parellas para procrear. Os viciños
teñen gañas de festa despois de deixar atrás a friaxe da invernía e mailas
restriciois da cuaresma e semana santa.
No mes de maio do ano 2016 temos
que as principais datas festivas se relacionan coa Coresma. Así acontece que a
Ascensión coincide con 40 días despois da Pascoa de Resurreción. Pola súa banda
o Pentecostés acontece 50 días após da Resurreción e mailo Corpus Christi aos
60 días, xoves seguinte ao noveno domingo despois da primeira lúa chea de
primavera. A Santísima Trinidade coincide co domingo posterior a
Pentecostés.
OS MAIOS DE
VILAFRANCA DO BIERZO E VALDEORRAS.
Os maios de Vilafranca son do
máis festivaleiras e populares. Son varios días de festa, música e baile. O 1º
de maio é a festa grande que se inicia co corte das cañaveiras que formarán as
ramaxes para vestir os grupos de maios polos diversos barrios. Cada grupo sae
danzando e cantando para percorrer as rúas até chegar á praza Maior. Eiquí
centos de visitantes acompañan os maios e se adornan con motivos vexetais no
pelo ou na roupa. Todas as cámaras fotográficas recollen xestos, bailes e
cantos en fotos e videos que suben de inmediato na internet para viaxar polo
mundo dixital.
Non podemos pasar por alto os
maios da bisbarra irmá de Valdeorras. Na vila do Barco teñen lugar uns
peculiares maios. Trátase de maios enxebres e outros artísticos que elaboran os
diversos colexios locais. Acompañan os viciños aos maios e entoan coplas e
regueifas críticas e satíricas contra os poderes establecidos. Tamén hai
mercadiño de produtos tradicionais e gastronómicos. Cóntannos que a
recuperación dos maios barquenses foi a fines da década dos setenta do século
pasado. Oxalá algún ano vindeiro haxa un irmanamento entre os dous maios de
Vilafranca e do Barco.
En Matachana celebran a Cruz de
Maio e recollen leña do monte comunal, para logo facer unha fogueira. En
Turienzo Castañero elaboran un moneco de trapos que levan á praza do Crisjto
donde é colocado. Los de Bouzas fan dous monecos de palla (home e muller) que
colocan no alto dun tronco (2018).
AS FEIRAS DE SAN
MARCOS DE CACABELOS.
Parece mentina que as vellas
feiras gandeiras de San Marcos de Cacabelos continúen con grande éxito. Agora
non hai xa gando pero si centos de casetas para a venda de roupa, comida,
ferramentas, bisutería, e polbo para os xantares. Centos de bercianos e galegos
chegan de todas partes para pasearse pola estrada principal da vila, a antiga
nacional VI, dende a cooperativa vinícola até o santuaria das Angustias. Os
vendedores quéixanse de que moitos visitantes só pasean sen mercar. Pero, dende
logo, nese 1º de maio sempre hai miles de visitantes en Cacabelos.
Na Cabreira salientamos a romaría de Santa
Elena (3 de maio de 2015), na Lomba, pois xa recuperaron a ermida queimada hai
algúns anos. A ela acoden viciños de toda A Cabreira para pedirlle ás anta. Na
Cabreira tamén ten festa en Forna, en honra da Virxe dos Remedios (15 de maio
de 2015). O lugar Palacios del Sil celebra Nosa Sra. de Fátima (15 de maio de
2016).
En maio tamén aproveitan os
barrios de Ponferrada a competir polas mellores festas. Catroventos principia as súas na primeira fin
de semana. A seguinte semana é para Flores do Sil en honra do Xesús Divino
Corazón. O dito popular nos di que "se hai bo tempo en Catroventos, haberá
malo para Flores do Sil". Un exemplo da pugna vecinal. Por sorte, neste
2015 houbo bo tempo para ámbalas dúas festas.
A PROCESIÓN DOS
AMORTEXADOS.
En Quintana de Fuseros ten lugar
a coñecida coma procesión dos amortaxados
(3 de maio). O seu cortexo está formado por feligreses que visten as que
serán as súas mortaxas. Os devotos aproveitan a ocasión para facer rogos de
mellora da saúde. Os ofrecementos consisten tamén en pagamentos á igrexa. A romaría vai dende a igrexa parroquial até a
ermida da Santa Cruz ou da Cruz dos milagres. Crese que a orixe desta tradición
vén do século XVII.
SAN ISIDRO
LABRADOR.
No Bierzo central
ten gran predicamento San Isidro Labrador (15 de maio) como patrón dos labregos
(vinícolas, frotícolas, hortícolas...). Salientamos as festas de Cacabelos no
barrio do mesmo nome. Outras son as de Toural dos Vaos coa súa procesión do
santo. Posada do Bierzo, localidade de repoboación franquista, tamén conta con
esta festa, ao igual que Cubillos del
Sil. Por esta festa de S. Isidro
labrador se canta "S. Isidro labrador, tú que tes o poder, quita o candado
ás nubes, para que comece a chover".
Festa de San Bernardino en
Castropodame (8-10 de maio de 2015). Tamén hai esta festa en Porcarizas (20
maio) e Yebra no val do Cabreira. Deixamos un refrán deste santo: "Polo S.
Bernardino (20 maio) quen cavó cavó" (remata o tempo das cavas agrarias).
En Almázcara celebran a Santa Cruz (3 de maio), ao igual que en S. Pedro
Castañero. Na pequena localidade da Válgoma ten lugar a Ascensión (7 ao 8 maio
de 2016) que coincide no xoves da sexta semana despois da Semana Santa. San
Fernando festexase en Prado de Paradiña para o 30 de maio . En Prado da Somoza
celebran S. Feliz, do 29 ao 31 de maio, coa compaña das gaitas locais e do
pulpeiro.
A procesión da Virxe da Estrela
ten lugar en San Xoán de Palozas (23 e 24 de maio de 2015), aos 50 días da
Pascoa de Resurreción. Mentres que en S. Pedro de Troes ten a súa romaría da
Virxe da Estrela para o 31 de maio de 2015 onde acuden moitos bercianos,
cabreireses e valdeorreses. Dende a ermida hai vistas sen igual do val do río
Cabreira. Para o 20 de xuño (lunes de Pentecostés, 2017) se celebra a romaría
da Virxe da Guiana, dende S. Pedro de Montes.
Peculiar resulta a 4ª marcha
rocieira do barrio de Torenillo do concello de Toreno. O día 30 de maio de 2015
hai marcha entre Toreno e Cubelos do Sil, pasando por Valdelaloba, Pradilla e
Finolledo. Na súa organización participan diversas xuntas veciñais e a
comunidade andaluza do Bierzo.
FESTAS DO CORPUS
CHRISTI.
Salientamos as festas en Fabeiro
(27 ao 29 de maio de 2016). Tamén en festas son: Oteiro do Toural dos Vaos (28
de maio de 2016), xunta Parandois. Alfombras florais fan en Vilafranca,
Ponferrada ou Devesas, xunta a igrexa parroquial de S. Pedro. Vilamartín del
Sil, Val de Finolledo na Veiga de Espiñareda, Espina de Tremor en municipio de
Igueña, San Clemente de Valdueza e Valdecañada no concello de Ponferrada, Riego
de Ambrós en el Camino de Santiago, Valdecañada, Puente Domingo Flórez,
SVilarbón en val de Ancares, Arlanza, Santibáñez del Toral, Cueto-Coto, etc.
A 8ª do Corpus coincide co
segundo domingo posterior. Ten lugar en Ozuela, Santa Cruz del Sil, Calamocos
(10 ao 13 de xuño de 2016) e Finolledo. En Columbrianos (4 e 5 de xuño) destaca
a procesión de pendois dende hai dous anos. Iruela da Cabreira aproveitou a súa
Oitava do Corpus de 2016 para presentar o seu novo pendón ou pundón, na fala
local.
FESTAS PATRONAIS DA
VILA DE CONGOSTO.
O dia 17 de maio de 2015 os
viciños de Congosto baixan a Virxe dende o santuario da Pena de Congosto para a
vila. Eiquí permanece até o sábado 30 de maio en que os viciños suben a dita
Virxe para o seu santuario. Hogano aproveitouse a festa para presentar un libro
sobre a historia da Pena de Congosto. Agardemos que sexa de interese para
moitos.
OUTRAS FESTAS EN
VALDEORRAS.
Na bisbarra viciña temos a
romaría de San Xil (1 de maio) en Casaio, na municipio da Carballeda, onde
domina a paisaxe das louseiras negras. Mentres que no Barco de Valdeorras temos
as outras festas de Santa Rita (22 de maio) que tivo a súa orixe no barrio da
estación. Hogano a santa trouxo sorte aos seus feligreses pois conseguiu o
ascenso da equipa de futbol O Barco a terceira división galega, onde xogan
varios bercianos.
Como nova festa temos a Feira de
1812 en Petín, xunto á vila da Rúa. Esta festa de recreación histórica lembra a
ocupación francesa e a resistencia galega. No 2015 coincide coas datas de 30 e
31 de maio. Ademais, para o 16 e 17 de maio será a festa do cordeiro en
Larouco. Tamén para estas últimas datas ten lugar a Ascensión en Rubiá. A Rúa
festexa a Virxe de Fátima.
Non podemos pasar por alto a
peculiar romaría de Lardeira, no concello de Carballeda de Valdeorras. No 2015
celebrouse esta romaría en honra do Pai Eterno polo 31 de maio e no 2016
coincide co domingo 22 (Santísima Trinidade). A imaxe é moi especial porque dun
mesmo tronco saen tres cabezas. Os devotos queren pasar por debaixo do Pai
Eterno para pedir os seus favores. Esta aldea de 28 viciños, a 1246 metros de
altitude, a máis alta de Galiza, acoden devotos de Valdeorras, O Bierzo e A
Cabreira. Esta romaría compite en asistencia coa festa patronal de Santo Tirso
o 28 de xaneiro.
FESTAS SALIENTABLES
FÓRA DO BIERZO.
En Brañuelas festexan S. Miguel
para o 8 de maio con procesión que vai para a Era da Cruz con misa, polo serán
hai xogo de bolos cepedanos. O Corpus se celebra en Ucedo (Villagatón).
Na Cabreira ten lugar Santa
Elena, en Lomba, para o 6 e 7 de maio de 2017.
Aproveitamos esta ocasión para
salientar festas curiosas de fóra da nosa rexión. As festas dos Corpus Christi
de Béjar (29 de maio de 2016), en Salamanca, amosa os chamados "Hombres de
musgo". Estes personaxes históricos, vestidos con traxe de musgo vexetal,
lembran o seu asalto á fortaleza bexarana posuída polos mouros. Até a data de
hoxe non se puido demostrar a realidade histórica deste mito popular.
En Castrotierra, na bisbarra da
Valduerna, celebran as Pascoas de S. Miguel y Pentecostés (14 de maio de 2016),
coa suba de pendoes das localidades da terra.
A rogativa da Virxe de Castrotierra desenvólvese coa saída do santuario
(1 de maio de 2017) para Astorga, e volta desta cidade dúas semanas depois coa
compaña dos pendois da comarca.
Non queremos pasar por alto as
festas no norte de Portugal. En Melgaço en honra de Nossa Senhora da Ascensao e
Senhora da Orada (40 días depois de Pascoa), en Viana do Castelo teñen a festa
da Sta. Cruz (tamén 40 días depois de Pascoa) e en Matosinhos festa do Senhor
de Matosinhos (51 após da Pascoa).
O BIERZO, MAIO DE 2019
www.twitter.com/obierzoxa
http://sites.google.com/site/obierzoxa http://www.facebook.com/xabierlagomestre www.twitter.com/obierzoxa http://www.blogoteca.com/obierzoxa http://obierzoceibe.wordpress.com http://www.ciberirmandade.org/falaceive www.ponferrada.org www.partidodelbierzo.es
posted by Xabier Lago Mestre at 1:07 a. m.
0 comments
