jueves, marzo 31, 2016

REFRANEIRO LABREGO BERCIANO DOS MESES DE MARZO E ABRIL,


REFRANEIRO LABREGO DOS MESES DE MARZO E ABRILNA REXIÓN DO BIERZO,

 por Xabier Lago Mestre,
falaceibe@yahoo.es

REFRANEIRO DO MES DE MARZO,

  “Marzo sacou a vella ao sol, e matouna dun pedazo”.
“Cando marzo maiea, maio marcea”.
“Polo S. Xosé (19 de marzo), deces e merenda ao pé” (obriga de dar comida ás dez da mañá e merenda aos xornaleiros ao ser os días máis longos).
“Marzo airoso, abril chuvioso, sacan o maio florido e fermoso”.
“Marzo igularzo” (porque se igualan os días e as noites).
"Marzo marzudo, mete as barbas no cu".
"Auga de marzo, pior que a mancha no paño".
“Se marzo vén ao revés, nin deixa pastor nin res”.
"Auga en marzo, herbazo"
“Cando marzo volve o rabo, non deixa ovellas con pelexo, nin pastor deszamarrao”.
“Sol de marzo mata a dama no pacio” (sol de marzo traizoneiro).
"Pola Encarnación (25 de marzo), as últimas xeadas son" (S. Castelao Diñeiro)


SOBRE OS ANIMAIS DE MARZO:

“Onde vexas culebra en marzo, verás neve en maio”.
“Ollo á perdiz, se canta en marzo, ano feliz” (os bos presaxios do canto da perdiz).
“Marzo anidarzo, abril huévil e maio paxaraio” (sobre a reproducción das aves).
“A culebra en marzo, a neve en maio” (relación de calor en marzo e frío en maio).
"Marzo marcero, pola mañá cara de rosa e pola tarde cara de can".
“Pascuas marcíais, famentas ou mortais”.
“Polo vinte de marzo dá o sol unha sombriña e xa canta a anduriña” (chegan as anduriñas).

SOBRE OS TROCOS BRUSCOS DO TEMPO:

“Marzo marzán, pola mañá cara de rosa, e pola tarde cara de can”.
"Marzo marcial, de día cara de gocho e de noite cara de can".
"Marzo marceador, que de noite chove e de día fai sol"
“Marzo marcial, de día cara de cocho, de noite cara de can”
"Marzo louco, se malo é un día pior é o outro".
"Se marzo vén ao revés, non deixa pastor nin res".


CONSELLOS AGROGANDEIROS DESTE MES.

"Horta de marzo, cesta no brazo"
"Marzo amola e abril esfola".
"Se queres ver a túa viñaregalada, fai a poda en marzo e en abril a cava".
 “Se ronca ou trona en marzo, apreta a cuba con mazo” (preparación da cuba de viño).
“Marzo espigarzo e abril espigas mil” (sobre augurios de boas colleitas).
“Se marzo volve o rabo, adeus ó teu gando”.
“Ralva en marzo, bima en S. Xoán, sembra en outubro e collerás pan”.
“O que queira ovellas catro, rapeas no mes de marzo”
"Cada cousa no sou tempo, i o aire no mes de advento".
"Todo o excusa o allo, menosa pica de marzo".


REFRANEIRO DO MES DE ABRIL:

“En abril augas mil, pero que caiban todas nun barril” (pola xusta caída de augas).
“Se queres ovellas mil, rapa en abril; se queres ovellas catro, rapa en marzo”.
“Cando entra o sol en Aries, crecen os días e múdanse os aires”.
“En abril augas mil” (O Bierzo é un país moi chuvioso).
“Choiva para vos todo o ano, e para min en abril e maio” (malos desexos para os demais).
“Entroido o sol, Pascua o tizón”.
"Abril frío, pan e viño" (mes bo para as colleitas posteriores).

CONSELLOS AGROGANDEIROS DO MES:

“Polo san Xorxe (23 de abril), nin na terra nin no pote” (polos garabanzos, segundo Fernando Bello Garnelo).
"En marzo, podar e cavar, se queres colleitar".
"Abril renegril, mete o gocho no seu cubil, o ovella no seu cortello e o boi no seu carril".
"Os garabanzos por S. Marcos (25 abril) nin nacidos nin no saco"
“Se queres ter bon millo, por San Marcos (28 de abril) nin nacido nin no saco.


REFRÁIS SOBRE ANIMAIS.

“O que queira ovellas mil, rapeas no mes de abril”
“Se o cuco canta o vinte de abril, é que está enfermo ou vai morrer”.
"Abril ten cara de beato e uñas de gato" (pola variación do tempo climatolóxico)
“Mañás de abril, deixa de máis durmir” (polas mañás de moita chuvia).
"Abril e maio son as chaves de todo o ano".
“Pascuas marcíais, fames e mortandades”.
“En abril, espigas mil”.  
"Se trona en abril, o viño non cabe non barril".
"Arboriños que estades en flor, librádeos da Encarnación (25 de abril) polo frío".

O BIERZO, MARZO DE 2016.
http://sites.google.com/site/obierzoxa http://www.facebook.com/xabierlagomestre www.twitter.com/obierzoxa http://www.blogoteca.com/obierzoxa http://obierzoceibe.wordpress.com http://www.ciberirmandade.org/falaceive www.ponferrada.org www.partidodelbierzo.es

martes, marzo 29, 2016

ADELANTE CON NUESTRO BALONCESTO BERCIANO,


ADELANTE CON EL BALONCESTO BERCIANO,
Por Xabier Lago Mestre.
falaceibe@yahoo.es

Esta Semana Santa hemos podido asistir a varios partidos de la liga de baloncesto femenino. Por supuesto, como seguidores del Embutidos Pajariel Bembibre, estuvimos primero en Salamanca, ante el poderoso Perfumerias Avenida. Este partido se saldó con la derrota de las de las bercianas. Gran ambientazo en la capital charra en un polideportivo lleno con 2500 aficionados. Nuestro Bembibre aguantó la primera parte por delante, pero la segunda fue del lado de las salmantinas que contaron con el apoyo de su fortaleza en ataque y defensa. A pesar de la esperada derrota disfrutamos del baloncesto de primera. 

El sábado siguiente despedimos la liga de baloncesto femenino en la villa del Boeza. Nuestro Bembibre Arena disfrutó de nuevo con un gran partido y mejor afición berciana. Ambiente de gala para recibir al equipo madrileño, recién ascendido, que supo controlar a las bercianas. Destacó su alta y fuerte pivot, llamada el muro, tanto en defensa como en ataque donde no recordamos fallos de tiro. A pesar de las continuas indicaciones de nuestro entrenador, Chiqui Barros, poco se pudo hacer por ganar este partido muy controlado por las madrileñas. No quisieron entrar canastas que desde la grada se daban por hechas y que se salían finalmente. El apoyo del entregado público fue continuado. La derrota final se vio compensada por la alegría de continuar una temporada más en esta primera división del baloncesto femenino.


LA IMPORTANCIA DEL BALONCESTO BERCIANO.

Desde luego que resulta un gran éxito tener un equipo de baloncesto berciano en la primera división. La villa de Bembibre puede estar orgullosa de durante tantos años disfrutar de un equipo deportivo profesional. Recordemos que la Deportiva Ponferradina está en Segunda A.

El Embutidos Pajariel representa el baloncesto berciano con un equipo de una pequeña villa. Otros equipos representan a grandes ciudadades, Madrid, Girona, Zaragoza, Salamanca, Zamora, etc. Es un gran mérito para Bembibre y sus habitantes competir con las  otras grandes ciudades, con mayor población y afición, o que cuentan con el apoyo económico de grandes empresas privadas e instituciones públicas. Valoremos pues este esfuerzo deportivo berciano.


CONTRA EL MACHISMO INFORMATIVO.

Aprovechamos la ocasión para denunciar el machismo informativo que se produce en los medios de comunicación con los deportes femeninos. En este caso del baloncesto femenino resulta lamentable el escaso seguimiento informativo que se produce frente al baloncesto masculino. Suponemos que esto es consecuencia de la diferente cantidad de dinero publicitario que se invierte en uno y otro, por supuesto el baloncesto femenino sale claramente perjudicado. Pero es que los periodistas deberían favorecer al más débil, el baloncesto femenino, para evitar dicho machismo informativo que desprestigia y oculta este deporte. Practicar la discriminación positiva en este terreno sería lo debido, de otra forma, participan de este sistema desigualitario y fomentan la discriminación. 

Algunos medios de comunicación ni realizan crónicas, ni reportajes. Pero lo peor es que ni informan de los resultados del fin de semana, ni indican las clasificaciones correspondientes. Así pues una clara dinámica de ocultación de una realidad deportiva que existe en baloncesto femenino.


LOS OTROS EQUIPOS DEL BALONCESTO BERCIANO.

Para el gran público berciano todavía resultan desconocidos otros equipos del baloncesto berciano. Nos referimos a los del Ciudad de Ponferrada que juegan en pabellón de la ciudad deportiva de Ponferrada. Otro equipo es el 6.25 que tiene su sede en el pabellón de La Borreca, antiguo centro deportivo del JT (Jóvenes Trabajadores) que tantos éxitos vivió con el baloncesto berciano en tiempos pasados. El equipo del Embutidos Pajariel también tiene otros equipos de inferiores categorías que refuerzan su cantera. En la villa del Boeza tenemos el Centro Óptico Berciano que ha desempeñado un buena campaña y juega la liga de ascenso. En la villa del Burbia también existe el Sparta Villafranquino.

Los bercianos tenemos la obligación de apoyar más a estos equipos de inferior categoría que todos los fines de semana nos hacen disfrutar con su esfuerzo y acierto en los distintos pabellones. Por cierto, la entrada es gratuita y en esos centros deportivos estamos resguardados del sol, la lluvia y el frío. Podemos asegurar que el disfrute deportivo está garantizado y que no hay tiempo para el aburrimiento. La emoción se vive con cada veloz contrataque. Que no falten esos tiros largos de tres. La valentía de las entradas en la zona y la correspondiente dejada con bandeja. La lucha contra las defensas zonales. El ceremonial de los ánimos en los banquillos en los descansos y tiempos muertos. Tenemos de todo  en un ambiente deportivo que va creciendo en ruido y animación con el paso de los minutos. Quien ha visitado nuestro Bembibre Arena sabe bien de lo que hablamos y de lo que se siente por el baloncesto berciano en los grandes partidos de la liga.


EL BALONCESTO MÁS ALLÁ DE NUESTRO BIERZO.

El Embutidos Pajariel hace gran publicidad de Bembibre y de nuestra región de El Bierzo por todo España. Pero no olvidemos que el resto del baloncesto berciano hace también mucha promoción de nuestra tierra por tierras castellanas y leonesas gracias a su participación en las ligas inferiores. En Valladolid, Burgos o Salamanca ya valoran la importancia del baloncesto berciano cuando llega a disputar partidos a estas ciudades. Es un orgullo ver a nuestra pequeña ciudad de Ponferrada luchando por la victoria con equipos poderosos de grandes ciudades. 

Aprovechamos la ocasión para animar a nuestros equipos de baloncesto berciano a favorecer los encuentros deportivos con nuestros vecinos gallegos. Tenemos el caso de los equipos de Valdeorras que son los más cercanos, lo que favorece la reducción de los costes de desplazamiento. Pero es que las ciudades gallegas tienen grandes equipos, casos de Ourense, Santiago, Lugo e A Coruña, con grandes canteras que pueden ayudar al desarrollo deportivo de nuestros equipos inferiores. 



Aprovechar el Torneo de Reyes para traer los mencionados equipos gallegos e incluso del norte de Portugal, para hacerlo internacional, sería una buena iniciativa deportiva para disfrute de los amantes del baloncesto. Así pues, sigamos entre todos apoyando el baloncesto berciano porque el esfuerzo de los nuestros merece todo nuestro ánimo.

O Bierzo , abril de 2016.


http://sites.google.com/site/obierzoxa http://www.facebook.com/xabierlagomestre www.twitter.com/obierzoxa http://www.blogoteca.com/obierzoxa http://obierzoceibe.wordpress.com http://www.ciberirmandade.org/falaceive www.ponferrada.org www.partidodelbierzo.es

jueves, marzo 10, 2016

25 ANIVERSARIO DEL CONSEJO COMARCAL DE EL BIERZO.


25º ANIVERSARIO DEL CONSEJO COMARCAL DE EL BIERZO,
Por Xabier Lago Mestre.

Este 14 de marzo celebramos el 25º aniversario de la Ley de creación de la Comarca de El Bierzo. Los bercianos, a pesar de este largo período de tiempo, no podemos estar satisfechos con esta experiencia comarcal. Bien sabemos de las grandes dificultades que está teniendo esta nueva institución territorial. 

En primer lugar, nos referimos a la falta de desarrollo competencial ante la negativa de la Junta de Castilla y León y de la Diputación provincial a ceder más competencias. Resulta claro que las competencias que aparecen en el articulado de la Ley de la Comarca son compartidas con otras administraciones públicas. Esto acontece con las competencias de urbanismo, servicios sociales, cultura… que ejercen el Gobierno central, la Junta de Castilla y León o los ayuntamientos. Luego el Consejo berciano no puede asumir las competencias asignadas por su Ley hasta que sean descentralizadas por las administraciones que las ejercen previamente.


Otro problema grave es el tema de la financiación. Las competencias del Consejo Comarcal no se pueden ejercer sin la capacidad económica suficiente. El Consejo berciano no tiene capacidad de recaudación de tributos propios, depende totalmente de los ingresos que provienen de otras administraciones públicas. Tanto la Junta de Castilla y León como las Cortes autonómicas poseen la máxima responsabilidad a la hora de resolver estas comentadas problemáticas. Esas dos instituciones presentaron y aprobaron la Ley de la Comarca de El Bierzo, por eso deben ofrecer las respuestas adecuadas a nuestras aspiraciones autonomistas.

NUEVA OPORTUNIDAD CON LA REFORMA ESTATUTARIA.

Por los medios de comunicación sabemos de los primeros contactos políticos para la próxima reforma del Estatuto de Autonomía de Castilla y León. El actual texto estatutario ya cuenta con una mención expresa sobre El Bierzo, "Una ley de las Cortes de Castilla y León regulará la comarca de El Bierzo, teniendo en cuenta sus singularidades y su trayectoria institucional" (art. 46.3). Este mandato legal ha posibilitado la constitución de la actual Comarca.


Esta coyuntura política de reforma estatutaria es un buen momento para demandar un modificación jurídica más favorable a los intereses de la Comarca de El Bierzo. Nos referimos concretamente al tema de la financiación. Así nada impide que se añada un nuevo párrafo, "Se garantizará la autonomía territorial mediante financiación suficiente, revisable periódicamente, para la prestación de los servicios de su competencia". Es de esperar que en esta ocasión el Consejo Comarcal asuma el protagonismo político necesario. Desde El Bierzo hay que tomar la iniciativa y mostrar la capacidad negociadoara en el debate estatutario ante las Cortes de Castilla y León.  

EL PROCESO INSTITUCIONAL HISTÓRICO.

La actual Comarca es fruto de la concesión institucional ante las demandas social y política de El Bierzo. Pero conviene no olvidar que es el propio Estatuto de Autonomía de Castilla y León el que reconoce las "singularidades y su trayectoria institucional". Porque en este 25º aniversaro defendemos que hay un proceso institucional histórico en el cual se inserta la actual Comarca. Así pues, nos parece buen momento para recuperar un poco de nuestro proceso institucional anterior como merecido homenaje al reconocimiento territorial de El Bierzo.


La provincia o tenencia medieval berciana, la provincia del Antiguo Régimen (siglos XVI al XVIII), la provincia liberal de Villafranca y las posteriores reivindicaciones territoriales forman parte de nuestra peculiar trayectoria institucional. Todo ello ha dado lugar a una conciencia identitaria territorial sin igual en Castilla y León. Además, de cara al futuro, el Consejo Comarcal debería incidir más en nuestras singularidades (simbología, lenguas, instituciones locales, tradiciones, etc) para revalorizar nuestro patrimonio identitario. En un mundo cada vez más globalizado y uniformizado dichas singularidades territoriales supondrán valores en alza.

O Bierzo, marzo de 2016
www.obierzoceibe.blogspot.com



http://sites.google.com/site/obierzoxa http://www.facebook.com/xabierlagomestre www.twitter.com/obierzoxa http://www.blogoteca.com/obierzoxa http://obierzoceibe.wordpress.com http://www.ciberirmandade.org/falaceive www.ponferrada.org www.partidodelbierzo.es

lunes, marzo 07, 2016

REFRANEIRO LABREGO DE FEBREIRO NA REXIÓN DO BIERZO,



REFRANEIRO BERCIANO DE FEBREIRO.

polo Coletivo cultural Fala Ceibe do Bierzo,
falaceibe@yahoo.es

"Xaneiro e febreiro son bo tragadeiro" (os animais comen máis sen pastos, provocan máis gastos á economía labrega).
"Xaneiro xiabreiro, febreiro trapalleiro, marzo picoso, abril amoroso, sacan o maio forido e fermoso".
“Durea a mala veciña, o que a neve en febreiriña” (nevaradas de longa duración).
“Febreiriño louco, un día pior que outro”.
"Febreiro embusteiro, un pouco louco trae chuvia e sol, de todo un pouco".
"Refráns que non sexan verdadeiros e febreiros que non sexan loucos, poucos".
“Febreiro merendeiro”.
“Se malo é xaneiro, pior é febreiro” (o malo inverno climatolóxico vai a máis).
"Se febreiro ri, o frío revive".
"Se en febreiro quente estás, en Pascua tiritarás".
“En febreiro un rato ao sol e outro ao humero”.
"Sol de febreiro, non dura un día enteiro".


MES DE ABUNDANCIA DE AUGAS:
"Auga de febreiro, cada día un centeiro".
"Si chove en febreiro, , bon cebadeiro" (boa colleita de cebada).
"Auga de febreiro, chea o celeiro".
"Se chove en febreiro, cebadeiro".
"Febreiro chaguaceiro, ratos ao suco e ratos ao eiro".
"En febreiro entra o sol en calquera regueiro e en marzo en calquera garzo".
"Auga de febreiro fai bo palleiro" (bo pra os cereais que virán).
"Chegando febreiro, deixa a fonte e vete ao regueiro" (augas por todas partes).
"Entroido barbudo cando has de vir, martes cando has de ir".


REFRAIS DOS NOSOS ANIMAIS:
“En febreiro busca a sombra o can, en marzo o can e o amo” (pola calor que pica xa).
"En febreiro busca a sombra o can, pero a últimos non a primeiros".
"En febreiro, anda a loba no riceiro, sete a sete no carreiro" (por Santiago Castelao Diñeiro).
“Perdiz en febreiro, búscaa no xebreiro (lugar frío)”.
"O febreiro quente trae o demo no ventre" (a calor de febreiro é mal presaxio).
"Sementa avea en febreiro se queres sacar diñeiro".


PEDIMENTOS PARA OS SEUS SANTIÑOS DO MES:
"Por S. Brais unha hora máis".
"Fabas, se queres máis en S. Blas (2 febreiro)".
"Por S. Brais, hora e media máis".
 "Por  S. Brais os teus allos sementarás".
 "Por S. Brais a cigoña verás".
 "Mociños a S. Brais que festas non veñen máis" (pola cercanía da Semana Santa),
"Polo s. Brais (3 de febreiro), hora e media máis" (por Manuel Rodríguez y Rodríguez)
“Anque a Candelaria (2 de febreiro) chore, que deixe de chorar, a metade de inverno está por pasar”.
"Cando a Candeloria ri o inverno vén aí, cando a Candeloria chora o inverno xa vai fóra, e anque ría ou anque chove, aínda quedan corenta días de mala sona".
 "Polas Candeas, quel chores, quel deixes de chorar, medio inverno fóra".
“Vimos das Candelas e imos para o San Blas (3 de febrero), aproveitaros mociñas que festiñas non hai máis” (en Cuaresma non hai festas).
"Polo S. Valentín (14 febreiro) o inverno chega ao seu fin".
"Por Santa Eulalia (12 febreiro) o tempo sempre cambia".
"Por Santa Marta (23 febreiro) entra o sol polas sombrías, pero non nas más frías".

O Bierzo, marzo de 2016.
www.obierzoceibe.blogspot.com


http://sites.google.com/site/obierzoxa http://www.facebook.com/xabierlagomestre www.twitter.com/obierzoxa http://www.blogoteca.com/obierzoxa http://obierzoceibe.wordpress.com http://www.ciberirmandade.org/falaceive www.ponferrada.org www.partidodelbierzo.es