domingo, enero 29, 2012

DANDO UNHA VOLTA POLO BARCO DE VALDEORRAS.




VISITANDO O BARCO DE VALDEORRAS,
Por Xabier Lago Mestre.



Madrugamos en Ponferrada para coller o rexional cara a Galiza. Polo andén principal da estación escasos viaxeiros subimos ao tren. O comboi corre veloz pola chaira berciana, deixando atrás os solitarios apeadeiros, Posada, Viladepaos, Toural e A Barosa. Tras pasar polo chamado Estreito de Covas, circulamos coa compaña do río Sil. Na escura Galiza xorden as luces dos encoros hidráulicos e as estacióis de Quereño, Pumares, Sobradelo, para chegar finalmente ao noso destino, O Barco, capital de Valdeorras.

Baixamos ao baleiro andén ferroviario. Aínda é de noite. Por sorte, está aberta a cantina da estación. Pedimos un cafétiño quente. Para pasar o rato, collemos La Voz, e lemos sobre os problemas sanitarios do hospital comarcal. No alto da parede, os sons da TVG mestúranse coa conversa dos clientes que falan das súas cuitas. Amablemente, a cantineira achégase para ofrecer un trozo de roncón, benvido sexa!.


Por fin amence na vila barquense. Saímos do pequeño bar para camiñar polas solitarias rúas. Tomamos a avenida Marcelino Suárez, en pleno centro, e dirixímonos cara ao leste, na procura dos primeiros raios do sol que saen tralas montañas que nos bordean. Cruzamos a nova ponte para achegarnos á Casa Grande de Viloria. A súa fachada principal loce especialmente por mor das tenues farolas. Este pazo ten tamén un magnífico xardín interno con grandes árbores que agora ten un carácter público. Notamos que este espazo de lecer tivo moito aproveitamento este venres pasado porque xorde con bastante basura (bolsas, latas…). Tras tirar varias fotos damos marcha atrás.


Voltamos á dita ponte principal e atopamos un estribo da antiga ponte, derrubada por unha riada. Segundo un letreiro, a antiga ponte inaugurouse no ano 1902 como parte da estrada Ponferrada a Ourense. Pero o 27 de decembro de 1959, ás 18.50 horas, derrubouse por unha chea do Sil. Desa desfeita consérvase o estribo esquerdo, que agora é un bo miradoiro fluvial. Cercana atopamos unha curiosa pintada a prol do Bierzo Galego.


POLA ZONA VELLA DO BARCO.
Tras cruzar de novo o río, xa no Barco, metémonos pola rúa San Roque, que foi moi importante daquela pola súa actividade comercial. Aínda conserva pequeñas e fermosas casonas de fidalgos que paga a pena fotografar para o recordó. Nesta zona vella atopamos a baixada para un embarcadoiro que axudaba a pasar para as poboacióis da outra beira, agora xa hai unha nova pasarela peonil.


Chegamos á praza Maior con casas dos burgueses barquenses, presidida pola igrexa parroquial. Dende eiquí tiramos para o Malecón, lugar preferido para o esparcemento dos veciños e forasteiros. Cercana está a Casa da Cultura e diversos bares. Hai praia fluvial onde sofocar os calores do verán galego. Se hai tempo paga a pena facer todo o paseo pola beira do río Sil e desfrutar das vistas e do rumor das augas.


Xa no final do paseo fluvial, voltamos para o centro, pasamos preto de colexios e institutos públicos e do hospital comarcal. Collemos pola avenida Conde de Fenosa. A zona comercial vai collendo vida de compras do sábado. O Barco atrae xente dos concellos veciños que baixan á vila a mercar xa que ten claro carácter comarcal. Chegamos ata o Mercado de Abastos e, de seguido para a Casa do Concello, onde xorde o impresionante edificio. Tras atopar a libraría Murciego, observamos os libros do seu escaparate, onde contemplamos libros do Instituto de Estudos Valdeorreses. Por suposto, entramos para consultar os seus exemplares, por se algún deles fai referencia sobre o noso Bierzo. A amabilidade dos barquense no comercio non ten comparación.


ROTEIRO POLA CONTORNA.
O Barco está moi ben pero non se pode pasar por alto a súa contorna. Así temos varios roteiros turísticos para desfrutar da paisaxe e dos pobos cercanos. Se tomamos a chamada rota Monumental, podemos chegar á vila do Castro. A súa Casa Grande dos Flórez (1630) xorde cunha fachada de seis arcos de pedra vermella. Incluso O Castro foi cabeceira da xurisdición de Valdeorras. Seguindo esta rota chegamos ao mosteiro de Xagoaza. Na portada vemos a cruz da Orde de San Xoán de Xerusalén, monxes hospitalarios, pertencetes á Encomenda de Quiroga que tiveron este priorato, chamado popularmente mosteiro. Hoxe, restaurado, acolle unha moderna adega de viños godello. O edificio ten un claustro con galerías de madeira, mentres que a súa igrexa conserva pinturas do século XVI.


Por suposto, hai que recomendar outras rotas alternativas. A do Serro, por Vilobal, Entoma, e Xirimil, duns 10 quilómetros de percorrido. Outra caminata, chamada do Camiño Real, vai por Entoma, A Veiga de Cascallá e Alto de Xirimil. A rota polas Penas Marías, polo norte, xorde por Vilanova, Reporicelo, Outarelo. Mentres que o camín pola Serra do Eixe é a máis longa, sobre os 23 quilómetros, polo sur, cruza por Alixo, Domiz, Candeda, Campo dos Cairos e Alixo. Haberá outra ocasión para relatar polo miúdo estas rotas rurais que parten e chegan á capital barquense.


O Bierzo, febreiro de 2012.
http://sites.google.com/site/obierzoxa












sábado, enero 28, 2012

FUERZAS DE LOS CONDES DE LEMOS EN OS ANCARES BERCIANOS.



FUERZAS DE LOS CONDES CONTRA

EL MONASTERIO DE SANTO ANDRÉS DE ESPIÑAREDA.

por Xabier Lago Mestre.



Seguimos con la relación de intervenciones y fuerzas de los condes de Lemos en la región de El Bierzo, en este caso nos centramos en las tierras del monasterio de San Andrés de Espinareda. La escasa documentación conservada de dicho centro monástico nos ofrece información interesante sobre la conflictividad señorial. Según la historiadora María Carmen Rodríguez González, los vasallos no quieren pagar maravedís que les exige el conde de Lemos y no acuden al llamamiento del notario que les exige los pagos. “En Veiga apareció Digo Pérez, notario, e dixo que algunas personas que oy fasta ora de terçia lle pagasen çiertos maravedís por algunas prendas que tomara por los maravedís del señor conde en el vale de Ancares e él lles dexara las dichas prendas e ellos quedaran delle traer los maravedís deste lugar oy (…) e por quanto non paresçieron ni lo pagaran dixo que protestava sobre ellos todos los males e dapnos e costos (…)”. Seguro que el ambiente de revueltas irmandiño galego tuvo su influencia en esta resistencia social berciana a los pagos señoriales.



Otro tanto acontece, en abril de 1467, con las reticencias al pago, por parte de vecinos de la aldea de Sésamo, por heredades y prados del conde de Lemos que ellos tenían. Finalmente, la presión señorial logra que los vasallos bercianos paguen las deudas de varios años. La historiadora citada se refiere a los “atropellos nobiliarios” y a que la “actitud de resistencia la mantuvieron los hombres de Ancares contra el temible conde de Lemos”. Ante esta situación conflictiva, los vasallos acudían ante el poder judicial de la época, pero sus oficiales estaban totalmente mediatizados y controlados por los señores feudales. En este sentido, leemos este documento clarificador, en el que el juez de tierra, Diego Ares, delega su poder en Fernando de Robres, morador de Veiga de Espiñareda, “e vos doy poder cumplido segund que lo yo he del señor abbad del monasterio de S. Andrés, e segund que mejor puedo e devo. E eso mesmo para las cosas que fueran servicios de nuestro sennor el conde de Lemos cuotar e fazer asi como yo mesmo (…)”. El texto deja claro que el servicio judicial se presta a los dos señores de la zona, el abad de Espinareda y el conde de Lemos.



A MENTALIDADE IRMANDIÑA NOS ANCARES BERCIANOS.
La dinámica conflictiva entre señores y vasallos se agudiza en la segunda mitad del siglo XV. En la región berciana detectamos indicios de esta situación a través de la documentación monástica. Así, en febrero de 1467, Diego Ares, vecino de Veiga de Espiñareda, y juez de tierra de San Andrés, requiere al obispo de Astorga para que “venga o envíen poner recabdo e guardar el su Castelo Ancares (…)”. Desde los castillos se ejercía el poder señorial, caso de la justicia, apresamientos, cárcel, ejecuciones, recaudación de tributos y demás. Frente a la injusta política señorial, los hombres buenos de Ancares rechazan hacer los pagos señoriales, y alegan que “la dicha casa e Castelo de Ancares que más estava e estoviera para dapno e destroiçion de la terra que non para defensión ni provecho. E lo que levaran los otros que troxieran la casa que fuera levado por forçia e contra derecho (…)”. Está claro en este relato la mentalidad justiciera y rebelde irmandiña gallego-berciana.



En época de la revolución irmandiña galega (1467) encontramos referencias bercianas. Los señores feudales bercianos reaccionan ante esta movilización popular. El abad de Espinareda convoca al concejo, juez y hombres buenos de la tierra para decirles que los defendía y prohibirles entrar en la hermadad sin su permiso, “presto era de faser e dar licencia para todas las cosas que fuesen servisyo de Dios e de nuestro señor el rey e de su monasterio e del serñor conde de Lemos. Et enotra manera que non consentía en cosa que fesyesen (…)”. El monasterio fundamenta su política señorial en base a la superestructura ideológica (Dios-religión-monasterio, rey-corona y conde de Lemos). La propaganda señorial intenta sofocar la posible revuelta irmandiña vecina.



La investigadora María Carmen insiste en la participación berciana en la revolución irmandiña galega. La Hermandad estaba integrada por alcaldes y cuadrilleros. Los concejos bercianos alegan para su participación irmandiña que “por quanto los quadrilleros los chamaron e eles vinieran por servicio de la hermandad e a su chamo, que protestavan sobre ellos las costas e dannos fechos e por faser (…)”. Incluso encuentra un documento en donde se indica la presentación voluntaria de una niña a un cuadrillero de la hermandad, “e dixo que ninguno no lles feziese sin razón so pena de dos mil maravedís salvo demandarlas en derecho (…)”. Según la historiadora, “la función protectora de la hermandad, su actitud justiciera y el propósito de defenderse por parte de los hermanados aparecen aquí claramente manifestados”.



A pesar de los intentos del poder señorial por contrarrestar la influencia irmandina en El Bierzo, lo cierto es poco a poco van apareciendo testimonios de la colaboración local con los irmandiños, como así ya hemos indicado en artículos anteriores.

O Bierzo, xaneiro de 2012.
http://sites.google.com/site/obierzoxa









martes, enero 24, 2012

IMPOSICIÓN ONOMÁSTICA EN CASTELÁN




IMPOSICIÓN DA LINGUA CASTELÁ
NA ONOMÁSTICA GALEGO-BERCIANA
,
Por Xabier Lago Mestre.





Moitos asumimos con normalidade os nosos nomes e apelidos porque nacemos con eles, trala decisión dos nosos país, e a correspondente inscrición no rexistro civil. Agora hai unha dinámica democrática de elección e modificación dos nomes propios, algo que foi excepcional en tempos anteriores. Neste artigo faremos mención a esa peculiar intervención administrativa histórica que forzaba a imposición da onomástica.



A ACTUACIÓN REXISTRAL DOS PÁRROCOS.
Os párrocos que exercían na provincia do Bierzo, durante o chamado Antigo Réxime (séculos XVI ao XVIII), foron adoutrinados nos seminarios do bispado de Astorga. Por suposto, os seus estudos realizábanse en latín e castelán. A preocupación eclesiástica pola lingua galega dos fregueses bercianos era nula. O galego non tiña ningún valor relixioso, considerado como fala popular ou dialecto menor, propio da poboación inculta e pagana. Cando os novos párrocos chegaban ás aldeas e vilas bercianas tiñan que enfrontarse coa problemática do bilingüismo.



Nas parroquias levábase a cabo o rexistro dos bautizos, casamentos e mortes. No caso dos nacementos, os curas tomaban a iniciativa á hora de poñer os nomes. Así, o santo do día moitas veces era asignado como nome do bautizado. Os pais buscaban a protección do santo do día para o seu fillo ou filla nacida ao darle o seu nome. E os curas, coa utilización dos nomes de santos procuraban o doutrinamento dos seus fregueses mediante o uso e fomento do santoral cristiano. Normal que a meirande parte dos nomes das persoas estean cheas de santos, Ana, María, Xosé, Pedro, Lucas e demais onomástica relixiosa.



A Igrexa lexislou a favor da onomástica claramente relixiosa. Temos o exemplo do sínodo ourensán, celebrado nos anos 1543 e 1544, onde se mandaba que se pusexen eses nomes, “cuando baptizardes (…) ponedles los nombres de sanctos e sanctas que están en el cielo, porque se les deis por abogados, e no Héctor ni Roldán, ni otros que habéis acostombrado a les poner (…)”.




Outra situación era a derivada da elecíón como nomes dos patrois das poboacióis. Así, no caso da Ponferrada era frecuente o nome da patroa, a virxe da Encina, para calquera neniña nacida nesta vila. O mesmo acontece coa virxe das Angustias de Cacabelos. Por último, tamén se escollía o santo principal do mes. Por xaneiro, san Sebastián, por marzo, san Xosé, por xuño, san Xoán e san Pedro, por xullo, santa Ana, santa Marta e santa Isabel, etcétera.



O historiador Bartolomé Bennasar incide neste tema da onomástica feminina de carácter relixioso. “En el siglo XVI los nombres de las mujeres españolas eran los de otros países cristianos. Al llegarse al XVIII, sin embargo, se operó una mutación, y ahora los nombres se referían casi todos a algún santuario de la Virgen. Se habían convertido en (María del, de la o de los) Encarnación, Visitación, Concepción, Esperanza, Angustias, Dolores, Amparo, Rocío, Montserrat y así sucesivamente (…)”. A ideoloxía relixiosa queda clara na onomástica feminina por mor da propaganda mariana.



Os párrocos tiñan todos os poderes á hora de elixir o nome dos seus fregueses e ben podían influír na decisión final dos pais. Os ditos poderes concrétanse no xerárquico (xefe da comunidade), simbólico, relixioso (intercede entre terra e ceo), e oficial administrativo (dos rexistros de bautizos, casamentos e mortes). ¡Como para non facerlle caso nas súas sabias decisióis! Está en xogo ir ao ceo ou ao inferno.



Poderá dicirse calquera opinión, pero se o pobo berciano do occidente rexional falaba galego o lóxico era respectar esta lingua tradicional, sexa por parte dos párrocos, alcaldes ou recadadores de impostos reais. Outra actuación contraria ao galego hai que cualificala de imposición cultural e lingüística.



OS ALCUMES (APODOS OU MOTES).
A utilización dos alcumes ou motes polas poboacióis locais do Bierzo, nas aldeas e vilas, entendemos que ten un componente de rebeldía social fronte á imposición legal e administrativa exercida polos oficiais dos rexistros tanto parroquiais coma civís á hora de fixar os nomes oficiais das persoas. Reacción social cara a uns nomes xeneralizados e comúns doutras moitas persoas (Pedro, Xoán, Lois, Xosé…) que vivían en territorios lonxanos.



O alcume individualiza á persoa ou á familia (porque pode afectar aos descendentes) na súa comunidade local. Resulta unha forma de recoñecemento social fronte a imposicióis onomásticas alleas comentadas. A asignación de alcumes veñen a conto de traballos profesionais (crebabanzaos, carpinteiro, ferreiro…), personalidade (coitao, valentes, retranca, raposo…), defetos físicos (manco, torto, virollo…) e demais. Por suposto, que ás veces algún deses alcumes podían resultar ofensivos ou xocosos nos seus inicios por mor do feito orixe da súa asignación colectiva. Dicir tamén que os alcumes sempre viñan acompañados do artigo determinado en sinal asimilación e apropiación social, recoñecemento colectivo, cercanía, afectividade, etc.



RESPECTO ONOMÁSTICO AOS SEÑORES XURISDICIONAIS.
A meirande parte dos vasalos bercianos tiñan un señor xurisdicional, laico (marqueses de Vilafranca, condes de Alba de Liste en Bembibre…), eclesiástico (catedral de Santiago en Cacabelos, bispado de Lugo ou Astorga…) ou monástico (Espiñareda, Montes, Carracedo…), fronte á minoría das zonas reguengas (Ponferrada, Val de Ancares…). Por suposto, un sinal de respecto cara aos seus señores foi poñer o nome destes aos fillos dos seus vasalos. Caso dos Pedro e Rodrigo, condes de Lemos, que dominaron a rexión do Bierzo no século XV. Tratábase de gañar con esta actitude paternalista favores presentes e futuros dos seus señores como xesto de fiel servidor.



O Bierzo, xaneiro de 2012.
http://sites.google.com/site/obierzoxa
















viernes, enero 20, 2012

A REVISTA CULTURAL XARMENTA NAS RÚAS.



NUEVO NÚMERO DA REVISTA XARMENTA.
Por Xabier Lago Mestre.





Recentemente celebráronse as xornadas de estudo e debate sobre o escritor berciano Antonio Ferández e Morales. As ditas xornadas celebráronse en Cacabelos e Ponferrada, organizadas por la Escola Fermín Penzol da cidade marítima de Vigo. Entre relatorios, debates ofrendas, xantares e charlas houbo tempo para presentar o número 5 da revista Xarmenta, da asociación cultural berciana da Lingua galega.




A revista cultural nesta edición fai un monográfico sobre o escritor cacabelense, Antonio Fernández e Morales, o cal publicou os Ensaios poéticos en dialecto berciano en 1861, que comparte coa xeira do Rexurdimento Galego, cos grandes como Pondal, Rosalía, Curros e demais persoeiros. Así pois, neste ano cúmprese o 150 aniversario da publicación dos ditos Ensaios Poéticos, polo que se pretende a sua rehabilitación social, tanto no Bierzo coma na Galiza.




Entre os diversos traballos salientamos o de Xosé Henrique Costas, titulado O rostro do fantasma, onde describe polo miúdo os pasos dados para atopar unha imaxe do nosos escritor berciano. Pola súa banda, o escritor Anxo Angueira dános a súa sensible visión do noso personaxe literario. Anxo foi o autor dun precioso relatorio durante as ditas xornadas, onde analizó profundamente a presencia do berciano no sistema literario galego.




Aproveitando as xornadas bercianas, houbo tempo para elaborar unhas Cantigas Bercianas, segundo texto de Antonio Fernández e Morales, que houbo oportunidade de escoitar no teatro Bergidum, coa compaña da banada da Cidade de Ponferrada.




Outros artigos da revista insiren a Fernández Morales na súa época, caso do historiador José Antonio Balboa de Paz. Mentres que o gaiteiro Héctor Silveiro fai referencia na súa escrita no aproveitamente pedagóxico de Fernández Morales nas escolas con oferta de idioma galego. Interesante é o traballo de Xabier Ron, sobre a “Presenza dos trovadores e xograres da lírica galego-portuguesa no Bierzo.




Remata a revista coa relación de actividades anuales. Agora ben, botamos de menos que a publicación non teña páxina web para divulgar estes traballos na internet, o que lle resta efectividade social e cultural. Agardamos que en futuros número este erro sexa subsanado.



O Bierzo, xaneiro de 2011.










domingo, enero 08, 2012

CRONICA SUBXECTIVA DO CONGRESO BERCIANISTA








CRONICA SUBXECTIVA DO CONGRESO BERCIANISTA (7.1.2012),
polo militante bercianeiro Xabier Lago Mestre.

Os partidos políticos son estruturas de poder nas que os militantes temos que loitar polo recoñecemento dos nosos dereitos porque a organización procura o seu reforzamento ideolóxico e funcional ante calquera proposta de cambio. Os que temos alguna experiencia nestas dinámicas políticas buscamos as nosas estatexias de cambio, sabendo ben das resistencias políticas internas por parte dos órganos de poder consolidados.

O TEMA LINGÜÍSTICO ENCENDE O DEBATE.
Neste contexto político que comentamos, no recente XX Congreso do partido do Bierzo, tratamos de protexer as demandas do sector galegueiro da militancia e dunha parte dos bercianos. Velaí a razón da presentación de varias propostas de modificación dos Estatutos do partido. En principio pode parecer normal que nun partido se favoreza o recoñecemento de novos dereitos dos militantes. Todo o que sexa protexer máis aos militantes fronte aos órganos de poder do partido, benvido sexa!, podemos ben pensar. Pois sorpresa, a maior polémica, a máis dura verbarmente, chegou á hora de recoñecer o uso do idioma galego polos militantes no partido. Non fai falta ser moi espabilado para saber que a maioría está en contra do uso político interno do noso outro idioma. Nun partido pequeno todos nos coñecemos. Ben, ante a necesidade de argumentar o voto contrario cara o galego, pois hai que recorrer aos prexuízos, que se estou casado cunha galega pero… que se me gusta moito Galiza pero… que se son galego de nacemento pero… que se falemos castelán que é a lingua de España e non caíamos en nacionalismos… o galego fálase no Bierzo oeste e punto. Demasiada polémica para un partido bercianista. Chega o momento de estoupar, un dos asistentes remata con… estou farto de tanto debate lingüístico cando a min non me interesa para nada este tema, en palabras sinceiras. Ante esta actitude provocadora da maioría, houbo que presionar doutro xeito non verbal, cun chisco de teatralidade, recollida de papeis e peche do computador persoal da mesa, nun intento de forzada retirada.




Finalmente, tralo quente debate polo recoñecemento de novos dereitos para os militantes conseguimos a aprobación destas dúas resolucióis de modificación dos Estatutos do partido, no artigo 11, de dereitos dos afiliados. “11.9. Os militantes teñen dereito a expresar a súa opinión a título persoal en calquera medio de comunicación, interno ou externo, indicando, se así o queren, que son militantes do partido” e “11.10. Dereito a poder falar en calquera lingua do Bierzo recoñecida legalmente, en órganos de goberno, previa documentación bilingüe salvo en medios de comunicación”. A pesar de que a redación poida non ser todo o acertada posible, hai que recoñecer un dobre avance no reforzamento dos dereitos dos afiliados, nos temas da liberade de expresión e do uso político do galego. Os galegofalantes teñamos en conta que debemos loitar acotío polo recoñecemento social e institucional dos nosos dereitos lingüísticos. Para pechar este tema, recordamos as insistentes palabras dun dirixente do partido que nos retrucaba, “esas non son formas”, e nós dicimos, que fácil é falar así cando estás no alto do poder e non tes necesitade de defender os teus dereitos lingüísticos minoritarios.




CORRENTES DE OPINIÓN BAIXO CONTROL.
A chegada ao partido dunha nova e grande corrente de opinión socialista supón a regulación de todas as que poida haber. Quedou aprobado o regulamento de funcionamento das ocrrentes de opinión do pb. Consecuencias inmediatas, a necesidade dun rexistro, e tamén “as correntes de opinión deberán levar un rexistro contable das achegas que reciban, así como o pago de cotas dos seus integrantes no partido, de dichos rexistro, a Comisión Executiva do partido poderá requirir un informe (…)” (art.9). ¿Alguén confía en que estes controis van favorecer a proliferación das correntes de opinión ou todo o contrario?. As estruturas de poder do partido só buscan máis control interno e menos participación militante.




O RELATORIO POLÍTICO INACABADO.
O partido leva anos detrás do chamado Libro branco, algo semellante temos agora co relatorio político. Por suposto, o noso voto final sobre este texto foi a abstención ¿razón?, non houbo debate deste importante documento por falta de tempo. Un bo amigo militante teimou en saber a nosa opinión sobre o documento. Pois ben, somos cumpridores das nosas promesas e temos a obriga de dicir algo por enriba pois son moitos folios que ler e analizar, quizais demasiados.





O Bierzo é unha rexión, segundo o documento, abandónase a reclamación provincialista. Hai unha abundante fundamentación histórica, cultural, territorial e demográfica sobre O Bierzo. Nesta primeira parte xorde o apartado con referencia á “pluralidade cultural e lingüística do Bierzo fronte ao uniformismo mesetario”. Pero xa temos visto as resistencias do partido cando alguén trata de acadar un recoñecemento político para o idioma galego. O texto comentado insiste en demandar máis autonomía para a rexión do Bierzo, a través dunha lei autonómica, deixando de lado a reclamación dunha nova Comunidade Autónoma. O relatorio político continúa coa crítica para as deputacióis, mancomunidades e provincias. O Bierzo autónomo vai vir da mán do Consello Xeral do Bierzo.



Tamén se indica a “desaparición do problema anexionista galego, leonés o castelán”. Isto vén a conto do novo discurso político que rexeita a anterior proposta a prol da decisión popular, mediante referendo, respecto á libre e democrática pertenza territorial a outra comunidade autónoma viciña. Queda claro que “O Bierzo non é asturiano, galego ou castelán, é berciano”. Pero a realidade é que hoxe está integrado na provincia de León e na Comunidade Autónoma de Castela e León. Os bercianos xa non temos apoio político bercianista para decidir en que Comunidade Autónona queremos integrarnos. Este intento por pechar a vía anexionista viciña resulta moi contraditorio cando o partido insiste no tema da integridad territorial da rexión do Bierzo, onde se inclúe a comarca de Valdeorras.


O CAMBIO IDEOLÓXICO DO PARTIDO DO BIERZO.
A segunda gran parte da ponencia política refirese parcialmente á ordenación territorial da rexión. Xorden titulares como ”rede de ciudades (…) capital do Bierzo (…) áreas metropolitanas (…) concellos. Botamos de menos a presencia das nosas históricas xuntas veciñais ou a articulación institucional das comarcas da rexión do Bierzo.




Procúrase un maior protagonismo das políticas sociais (mulleres, mocidade…). Non pode faltar o apuntamento sobre as novas tecnoloxías da información, “Comunicación, mellorar as canles de comunicación que nos permiten avanzar, na mellor maneira posible, as nosas mensaxes ao público. É mester revisar e adaptar a comunicación de forma bidireccional, tanto entre os colectivos verticais e transversais na región e o Consello Político do partido (…)”. Canto lle queda ao partido por facer neste tema, páxina web, blogues, redes sociais… para achegarse aos internautas bercianos de xeito directo sen a intermediación dos medios de comunicación tradicionais (xornais, tv, radios…). Segue habendo medo institucional a abrir o partido á participación social e mediática porque ameazan a excesiva formalización procedimental. Neste sentido, como noutros tantos partidos, o pb non interpreta ben as protestas das rúas do movemento 15M de profundación democrática.



O cambio ideolóxico reafírmase nas últimas páxinas de xeito sorprendete. Lemos referencias como “o partido do Bierzo é esencialmente un partido que ten como base fundamental a loita pola independencia rexional e dos pobos do Bierzo (…)”, “o partido do Bierzo ten como obxectivo fundamental a consecución dunha socieade sen clases (…)”, “o partido do Bierzo cre que non é admisible, atendendo ás propias esixencias teóricas do socialismo, que ninguna concepción o partido que a representa se considere protagonista exclusivo y excluínte da súa teoría e práctica, pois o socialismo admite diversas tendencias compatibles entre si”, “o pb considera que a sociedade socialista é inseparable da abolición da propieade privada dos medios de produción (…)”, “a concreción do punto anterior esixe precisar que el pb estima que a socialización deber abranguer os medios de produción nos distintos sectores da economía: agrario, industrial e de servizos (…)”. Non seguimos con textos de clara ideoloxía socialista e quizais menos socialdemócrata. Como non houbo debate non se pode confirmar. Clara ideoloxía de esquerdas no antiimperialismo, Unión Europea antimercantilista, separación Igrexa-estado, autodeterminación dos pobos de España, enseñanza pública, laica e gratuíta, planifiación económica democrática, sanidade como dereito social, socialización do solo urbano, socialización agraria, política económica social, etc. En fin, un amplo traballo neste relatorio político que hai que agradecer aos relatores do pb.