jueves, mayo 28, 2015

REFRÁIS DO MES DE MAIO NA REXIÓN DO BIERZO.


REFRAIS DO MES DE MAIO OU DA CRUZ:

por Xabier Lago Mestre,
Coletivo cultural Fala Ceibe do Bierzo.
falaceibe@yahoo.es

AO ABEIRO DOS SANTOS DO MES:

“Corre maio polo pan, e detrás vén S. Xoán, e detrás Santa Mariña para segar a gabeliña”
“Polo San Matías (14 de maio), igualan as noites cos días”.
"Polo s. Bernardino (20 maio) quen cavó cavó" (remata o tempo das cavas agrarias)
“o que queira boa coiña, sembrea no menguante de Santa Mariña” (18 de maio)
"Ata pasado S. Xermán (28 de maio) non digasque teñes nin viño nin pan" (polos tempos  loucos maio)


“Maio pardo e San Xoán (xuño) claro”.
"Se vai bon tempo nas festas de Catroventos (polo 1 de maio neste barrio de Ponferrada), as de Flores do Sil están chafadas (na seguinte fin de semana polo mal tempo)".
“Pola Cruz, a viña reluce” (A Cruz son os primeiros de maio).
“En maio queima a vella o tallo” (tronco de partir leña).
"En maio medra o tallo" (Encinedo).
“Pascuas marcíais, famentas ou mortais”.


OS TROCOS DE TEMPO EN MAIO.
“Chova en maio, anque non chova en todo o ano”.
“En maio, na corte trema o cabalo” (recolla de Fernando Bello Garnelo)
“En maio, queima a vella o tallo” (porque aínda hai días de moita friaxe)
“Xaneiro xiabreiro, febreiro muriceiro, marzo airoso e abril chuvioso, sacan o maio frorido e fermoso”.


“Maio pardo e San Xoán claro, sinal de bo ano” .
"Ceo ovellado, solo mollado" (en Teixeira, pola ameaza de chuvias"
“Maio granaio, xuño segaio e xullo maiaio” (referencias mensuais ao gran, á sega e á maia).
“Mes de maio, mes de maio; cando fai calor, a cebada está granada, o centeo anda en flor”
"No mes de maio, mes da maldición, a penas sae o sol xa se pon".
"Perexil de maio, perexil para todo o ano" (tempos de perexil).
"Non quites a roupa ata a Ascensión (14 de maio), e despois quite e pon" (S. Castelao Diñeiro).

O BIERZO CEIBE, MAIO DE 2015.
WWW.OBIERZOCEIBE.BLOGSPOT.COM
WWW.FACEBOOK.COM/XABIERLAGOMESTRE

http://sites.google.com/site/obierzoxa http://www.facebook.com/xabierlagomestre www.twitter.com/obierzoxa http://www.blogoteca.com/obierzoxa http://obierzoceibe.wordpress.com http://www.ciberirmandade.org/falaceive www.ponferrada.org www.partidodelbierzo.es

FESTAS TRADICIONAIS DE MAIO NA REXIÓN DO BIERZO.


FESTAS TRADICIONAIS DO MES DE MAIO NA REXIÓN DO BIERZO, 

por Xabier Lago Mestre.
Coletivo cultural Fala Ceibe do Bierzo.

En maio xa estamos de cheo na prmavera. Visítannos os vencellos e golondrinas cos seus xogos voadores. As pombas procuran sen descanso parellas para procrear. Os viciños teñen gañas de festa despois de deixar atrás a friaxe da invernía e mailas restriciois da cuaresma e semana santa. 
OS MAIOS DE VILAFRANCA DO BIERZO E VALDEORRAS.

Os maios de Vilafranca son do máis festivaleiras e populares. Son varios días de festa, música e baile. O 1º de maio é a festa grande que se inicia co corte das cañaveiras que formarán as ramaxes para vestir os grupos de maios polos diversos barrios. Cada grupo sae danzando e cantando para percorrer as rúas até chegar á praza Maior. Eiquí centos de visitantes acompañan os maios e se adornan con motivos vexetais no pelo ou na roupa. Todas as cámaras fotográficas recollen xestos, bailes e cantos en fotos e videos que suben de inmediato na internet para viaxar polo mundo dixital.



Non podemos pasar por alto os maios da bisbarra irmá de Valdeorras. Na vila do Barco teñen lugar uns peculiares maios. Trátase de maios enxebres e outros artísticos que elaboran os diversos colexios locais. Acompañan os viciños aos maios e entoan coplas e regueifas críticas e satíricas contra os poderes establecidos. Tamén hai mercadiño de produtos tradicionais e gastronómicos. Cóntannos que a recuperación dos maios barquenses foi a fines da década dos setenta do século pasado. Oxalá algún ano vindeiro haxa un irmanamento entre os dous maios de Vilafranca e do Barco.  
  
AS FEIRAS DE SAN MARCOS DE CACABELOS.

Parece mentina que as vellas feiras gandeiras de San Marcos de Cacabelos continúen con grande éxito. Agora non hai xa gando pero si centos de casetas para a venda de roupa, comida, ferramentas, bisutería, e polbo para os xantares. Centos de bercianos e galegos chegan de todas partes para pasearse pola estrada principal da vila, a antiga nacional VI, dende a cooperativa vinícola até o santuaria das Angustias. Os vendedores quéixanse de que moitos visitantes só pasean sen mercar. Pero, dende logo, nese 1º de maio sempre hai miles de visitantes en Cacabelos.



Na Cabreira salientamos a romaría de Santa Elena (3 de maio), na Lomba, pois xa recuperaron a ermida queimada hai algúns anos. A ela acoden viciños de toda A Cabreira para pedirlle ás anta. Festas patronais na honra de Santa Elena tamén teñen en Magaz  de Abaixo.

En maio tamén aproveitan os barrios de Ponferrada a competir polas mellores festas.  Catroventos principia as súas na primeira fin de semana. A seguinte semana é para Flores do Sil en honra do Xesús Divino Corazón. O dito popular nos di que "se hai bo tempo en Catroventos, haberá malo para Flores do Sil". Un exemplo da pugna vecinal. Por sorte, neste 2015 houbo bo tempo para ámbalas dúas festas.  
  
OUTRAS FESTAS EN VALDEORRAS.

Na bisbarra viciña temos a romaría de San Xil (1 de maio) en Casaio, na municipio da Carballeda. Onde domina a paisaxe das louseiras negras. Mentres que no Barco de Valdeorras temos as outras festas de Santa Rita (22 de maio) que tivo a súa orixe no barrio da estación. Hogano a santa trouxo sorte aos seus feligreses pois conseguiu o ascenso da equipa de futbol O Barco a terceira división galega, onde xogan varios bercianos.



Como nova festa temos a Feira de 1812 en Petín, xunto á vila da Rúa. Esta festa de recreación histórica lembra a ocupación francesa e a resistencia galega. Neste 2015 coincide coas datas de 30 e 31 de maio. Ademais, para o 16 e 17 de maio será a festa do cordeiro, coma festa gastronómica en Larouco. Tamén para estas últimas datas ten lugar a Ascensión en Rubiá.  A Rúa festexa a Virxe de Fátima. 

A PROCESIÓN DOS AMORTEXADOS.

En Quintana de Fuseros ten lugar a coñecida coma procesión dos amortaxados (3 de maio). O seu cortexo está formado por feligreses que visten as que serán as súas mortaxas. Os devotos aproveitan a ocasión para facer rogos de mellora da saúde. Os ofrecementos consisten tamén en pagamentos á igrexa.  A romaría vai dende a igrexa parroquial até a ermida da Santa Cruz ou da Cruz dos milagres. Crese que a orixe desta tradición vén do século XVII.



SAN ISIDRO LABRADOR.

No Bierzo central ten gran predicamento San Isidro Labrador (15 de maio) como patrón dos labregos (vinícolas, frotícolas, hortícolas...). Salientamos as festas de Cacabelos no barrio do mesmo nome. Outras son as de Toural dos Vaos coa súa procesión do santo. Posada do Bierzo , localidade de repoboación franquista, tamén conta con esta festa, ao igual que Cubelos do Sil.    

Festa de San Bernardino en Castropodame (8-10 de maio). Tamén hai esta festa en Porcarizas (20 maio) e Yebra no val do Cabreira. Deixamos un refrán deste santo: "Polo S. Bernardino (20 maio) quen cavó cavó" (remata o tempo das cavas agrarias). En Almázcara celebran a Santa Cruz (3 de maio), ao igual que en S. Pedro Castañero. Na pequena localidade da Válgoma ten lugar a Ascensión (30 e 31 de maio). San Fernando se festexa en Prado de Paradiña para o 30 de maio.



A procesión da Virxe da Estrela ten lugar en San Xoán de Palozas (23 e 24 de maio). Mentres que en S. Pedro de Troes ten a súa romaría da Virxe da Estrela para o 31 de maio onde acuden moitos bercianos, cabreireses e valdeorreses. Dende a ermida hai vistas sen igual do val do río Cabreira.

Peculiar resulta a 4ª marcha rocieira do barrio de Torenillo do concello de Toreno. O día 30 de maio hai marcha entre Toreno e Cubelos do Sil, pasando por valdelaloba, Pradilla y Finolledo. Na súa organización participan diversas xuntas veciñais e a comunidade andaluza do Bierzo.

FESTAS PATRONAIS DA VILA DE CONGOSTO.

O dia 17 de maio os viciños de Congosto baixan a Virxe dende o santuario da Pena de Congosto para a vila. Eiquí permanece até o sábado 30 de maio en que os viciños suben a dita Virxe para o seu santuario. Hogano aproveitouse a festa para presentar un libro sobre a historia da Pena de Congosto. Agardemos que sexa de interese para moitos.



O BIERZO, MAIO DE 2015. 

http://sites.google.com/site/obierzoxa http://www.facebook.com/xabierlagomestre www.twitter.com/obierzoxa http://www.blogoteca.com/obierzoxa http://obierzoceibe.wordpress.com http://www.ciberirmandade.org/falaceive www.ponferrada.org www.partidodelbierzo.es

martes, mayo 26, 2015

OS ESFORZOS REALIZADOS PARA A PROMOCIÓN DO GALEGO NO BIERZO.


Os esforzos realizados para a promoción do idioma galego no Bierzo,
por Manuel González Prieto.

Cómpre botar a vista atrás e lembrarmos o esforzo realizado para a promoción do idioma galego no Bierzo. Velaquí  algunhas datas destacadas pola súa singularidade e importancia:

1983-1985. Nace a revista A Curuxa. Revista bilingüe ideada polo profesorado da Escola primaria pública de Corullón.

1989. Posta en marcha da Escola de Gaitas de Vilafranca do Bierzo.

1990. Nace a Mesa pola Defensa do Galego no Bierzo.

1998. Constitución do Colectivo Fala Ceibe, impulsor de actividades culturais, premios escolares, campañas de concienciación respecto da promoción do galego nas escolas e desenvolvemento de accións reivindicativas.


2001 (Inverno). Constitúese  a Comisión Cultural Martín Sarmiento co obxectivo de achegar as letras galegas ao Bierzo e lograr un acordo para a reconstrución da casa natal do Frei Martiño Sarmiento, nado en Vilafranca do Bierzo.

No Blog O mego da Escola  lemos a cotío achegas sobre o material, propostas, xornadas e actividades culturais relacionadas co galego e coas letras galegas.

2001 (18 de xullo).  Acordo de Cooperación para a promoción do idioma galego no Bierzo (2001-2005), asinado entre a Xunta de Galicia e a Xunta de Castela e León. Este acordo permite que os estudantes de certos niveis do ensino obrigatorio non só poidan cursar a materia de lingua galega, senón que poidan optar por un módulo en lingua galega para o estudo doutras materias que tratan aspectos históricos e culturais.

2002-2003 (Curso académico). Na Escola Oficial de Idiomas de Ponferrada pódese estudar galego.


2002 (Mes de maio). O señor Herrera e o señor Fraga Iribarne, representantes da Xunta de Castela e León e da Xunta de Galicia respectivamente, asinan un convenio para a reconstrución da Casa Sarmiento en Vilafranca do Bierzo. Hoxe topamos o espazo en total estado de abandono.

2002 (17 de maio). Vilafranca do Bierzo acolle o Día das Letras Galegas.  A Real Academia Galega escolle figura senlleira das letras galegas a Frei Martiño Sarmiento.

2004 (Primeiro de maio). Nace a revista Labieira. Revista do Departamento de Galego da EOI de Ponferrada, lanzando neste primeiro número unha serie de argumentos sobre as vantaxes que ten o poder estudar o idioma galego no Bierzo.

2005. Constitúese a Asociación Berciana da Lingua Xarmenta, conformada por alumnas e profesorado de galego no Bierzo, coa finalidade de defender, protexer e divulgar a lingua galega falada no Bierzo. Ve a luz unha fermosa revista editada en galego Xarmenta. Revista da Asociación Berciana da Lingua Xarmenta.


2007 (5 de xullo).  Os Institutos de Educación Secundaria dos territorios limítrofes con Galicia que desenvolven o Programa para a promoción do idioma galego en Castela e León poden ofertar aos alumnos de Bacharelato a materia optativa de Lingua e Cultura Galega. Un pacto entre comunidades permite ao alumnado cursar unha vía de estudo no Bacharelato que abre unha pequena ventá a Galiza e ao galego.

1959. A estas iniciativas aínda hai que sumar o traballo do Instituto de Estudos Bercianos, cuxas orixes se remontan ao ano 1959, e que impulsa actos e actividades sobre a personalidade e idiosincrasia do Bierzo.

O BIERZO, MAIO DE 2015.

http://sites.google.com/site/obierzoxa http://www.facebook.com/xabierlagomestre www.twitter.com/obierzoxa http://www.blogoteca.com/obierzoxa http://obierzoceibe.wordpress.com http://www.ciberirmandade.org/falaceive www.ponferrada.org www.partidodelbierzo.es

jueves, mayo 21, 2015

NUEVO ATAQUE AL GALEGO DE LA JUNTA DE CASTILLA Y LEÓN


URGENTE!!!:LA JUNTA DE CASTILLA Y LEON CONTRA LA LENGUA Y CULTURA GALLEGAS

Comunicado de Prensa de la Asoc. Cultural Fala Ceive do Bierzo
SOS GALEGO NO BIERZO!
Acaba de ser publicada una Orden de Educación de la Junta de Castilla y León (ORDEN EDU/363/2015, de 4 de mayo, por la que se establece el currículo y se regula la implantación, evaluación y desarrollo del bachillerato en la Comunidad de Castilla y León. http://www.educa.jcyl.es/…/ba…/nueva-regulacion-bachillerato) com la que se pretende dar un paso definitivo para la eliminación de la lengua gallega en el sistema educativo en el Bierzo.


Esta Orden, resumidamente, establece que:
1.- La Lengua y Cultura Gallega es una MATERIA DE LIBRE CONFIGURACIÓN AUTONÓMICA.
2.- El alumnado que escoja esta materia, verá incrementado su horario lectivo hasta 33 o 34 horas semanales (frente a las 30 horas semanales estipuladas). El alumnado que escoja Lengua Gallega tendrá 3 (en 1ºBach) o 4 (en 2º Bach) horas más de clases, y fuera del horario escolar establecido. Esto significa: en turno de tarde, fuera del horario lectivo, y sin servicio de transporte escolar. Esto supondrá que muchos y muchas estudiantes dejen de escoger esta materia, debido a las dificultades e impedimentos que se les impone. Además, el alumnado que escoja esta opción irá a clases mientras sus compañeros asisten a “actividades complementarias” o no asisten. La Lengua Gallega queda, en resumen, a la altura de otras actividades como guitarra, pintura, cocina, kárate, patines, etc…


3.- Estas son algunas partes de dicha Ordem:
"SECCIÓN 2ª.- Organización de las Enseñanzas.
Artículo 10. Organización del primer curso.
4. Los alumnos podrán cursar, como materia de libre configuración autonómica, Lengua y Cultura Gallega II, en aquellos centros autorizados para el desarrollo del programa para la promoción de la lengua gallega
(...)
Artículo 13. Horario.
1. El horario semanal de cada uno de los cursos del bachillerato será, como mínimo, de treinta periodos lectivos.
2. La distribución de las materias para cada curso de la etapa según modalidad y la distribución del horario semanal correspondiente se ajustarán a lo dispuesto en el Anexo III de la presente orden.
3. La carga lectiva de la materia de libre configuración autonómica Lengua y Cultura Gallega será de tres periodos lectivos semanales en primer curso y de 4 periodos lectivos semanales en segundo curso, incrementándose el horario semanal en cada curso hasta los 33 y 34 periodos respectivamente."

Así, la optativa de Lingua e Cultura Galega, será tratada en la categoría de MATERIA DE LIBRE CONFIGURACIÓN AUTONÓMICA, y aquel alumnado interesado en cursar dicha materia va a ver incrementado su horario lectivo, sufriendo una clara, evidente e injusta discriminación negativa con respecto al alumnado que escoja cualquier otra optativa (que será impartida en turno de mañana, dentro del horario lectivo, con posibilidad de transporte escolar, etc…)
La hoja de matrícula para el próximo curso, ya establece que en 1º Bach. Língua Galega tendrá 3 horas fuera del horario lectivo.
Ante esto, es necesario reaccionar y exigir a la Junta de Castilla y León que anule esta decisión, que supone un ataque frontal contra los derechos de los y las galegofalantes do Bierzo.

O BIERZO, MAIO DE 2015.http://sites.google.com/site/obierzoxa http://www.facebook.com/xabierlagomestre www.twitter.com/obierzoxa http://www.blogoteca.com/obierzoxa http://obierzoceibe.wordpress.com http://www.ciberirmandade.org/falaceive www.ponferrada.org www.partidodelbierzo.es

ESCRITO DE DENNIS ALVAREZ GUERRERO.


CHAMADA DE ATENCIÓN, 
por DENNIS ÁLVAREZ GUERRERO.

Somos conscientes del pasado (y presente) lingüístico de las zonas de El Bierzo, Sanabria (As Portelas), y el resto de la provincia leonesa y zamorana e incluso Salamanca.
Quizás por la excusa económica y la "glotofobia" presente en la cultura española en general ha sido olvidado la realidad lingüística de muchas zonas de la totalidad del Estado Español donde podría presumirse de un plurilingüismo rico, amplio y bellísimo donde poder dejar aparte la vergüenza, estereotipos y desconocimeinto de la realidad .

En concreto desde El Bierzo (León) vemos como la realidad lingüística se desconoce, las variantes lingüísticas (tanto gallego-portuguesa como asturleonesa) de cada zona se pierden y se evitan utilizar con las nuevas generaciones por la veterana vergüenza que convive entre los propios hablantes ya, en su mayoría, con muchas y frondosas décadas encima.

Parece que el camino iba apareciendo lentamente en algunos centros educativos los últimos años cuyo número de matrículas en asiganturas en Gallego o de Língua e cultura galega se movía. (1000 hoy en El Bierzo)



Tras la nueva publicación del cambio en la LOMCE, la asignatura se verá trasladada a horario no matinal y como "optativa extracurricular".

Muchos no solo queremos que esto no suceda debido a la discriminación que conlleva y los costes de transporte para algunos alumnos. Propondríamos usar las horas muertas que en cuarto de  ESO y primero de Bachillerato suelen haber. (Medidas de atención educativa en Bachillerato)

Sin meternos en las ventajas de la revitalización y uso de las lenguas a nivel sociocultural, neuropsicológicológico o incluso económico para quien quiera, exigimos que se comience una mesa de discusión, propuestas e ideas entre la administración y las diversas organizaciones y representates que luchan por mantener las lenguas en peligro declaradas también por la UNESCO.

Son numerosas las asociaciones en estas zonas de la Comunidad Autónoma de CYL.



Por ello, y porque los gastos son mínimos, las ganancias muchas,

-pedimos una correcta gestión cultural y lingüística en los pocos centros adheridos con asiganturas sobre Lingua galega, para poder aumentar su número en el futuro

-derrogar los cambios anunciados el 4 de Mayo en la LOMCE que ubican a las asignaturas en gallego en CyL como extracurriculares por la tarde

- fomentar las mismas asignaturas (por parte de todas y todos) y el comienzo de otras asiganturas en los centros aludidos en variantes lingüísticas leonesas y/o gallegas en las provincias en cuestión



El saber no ocupa lugar y menos cuando el tiempo está mal gestionado y se puede aprovechar mejor. Hay alternativas y necesitamos apoyo ciudadano y de la administración.

O Bierzo, maio de 2015.


http://sites.google.com/site/obierzoxa http://www.facebook.com/xabierlagomestre www.twitter.com/obierzoxa http://www.blogoteca.com/obierzoxa http://obierzoceibe.wordpress.com http://www.ciberirmandade.org/falaceive www.ponferrada.org www.partidodelbierzo.es

miércoles, mayo 13, 2015

RELACIÓN DE JUNTAS VECINALES DE LA REGIÓN BERCIANA (3º PARTE)


RELACIÓN DE PEDANÍAS DE LA REGIÓN DE EL BIERZO (3ª PARTE),

por Xabier Lago Mestre (colectivo cultural Fala Ceibe do Bierrzo)
falaceibe@yahoo.es

AYUNTAMIENTO-CONCELLO DE CAMPONARAYA.

P.CAMPONARAIA. Festa da Virxe da Soledad (19 febreiro), Sta. Cándida (20 setembro) Mercado os 8 e 25 de cada mes.

P.HERVEDEDO. Ten categoría de aldea. Festa das Candeas (2 febreiro) S. Antonio (13 xuño)

P.MAGAZ DE ABAIXO. Festa de Sta Elena (2 de maio) e S. Xoan (27 decembro). Ermida de Santiago.

P.A VÁLGOMA. Ten categoría de aldea. Alddea coa festas da Ascensión (14 maio) e Sta. Leocadia (9 decembro). Posúe os barrios de: El Monte e La Barrancada.

P.NARAIOLA. Festa das Candeas (2 febreiro) e S. Roque (16 agosto).
Despoboado de Naraya-Naraia, situado entre Camponaraia e Fontesnovas, os seus habitantes baixaron ao chan, cara ao Fabeiro, chamándose Campo de Naraia.O despoboado de La Vaqueriza-A Vaqueriza situado entre Carracedo e Camponaraia. ao sul de Naraiola (J.A. Balboa de Paz, El monasterio de Carracedo, p. 121).


(Los publeos de León, La C´ronica 16 de León, 1995.
Alfonso González Guerrero. Historia de Narayola.
Alfonso González Guerrero: Camponaraya).

AYUNTAMIENTO-CONCELLO DE CANDÍN.

P.VILASUMIL. Ten os barrios de: La Roza, La  Caborca, El Carril, El Camín de Baxo (abandonado), El Aira, El del Rego (abandonado) (Bierzo 7, maio 1997). Festa de S. Bernardo (20 maioo).

P.PEREDA. Festa s. Xorxe (23 abril).

P.SORBEIDA.  Festa da Virxe do Carme (16 xuño).

P.LUMERAS.Festas de Sto. Tirso (28 xaneiro) e S. Pedro (29 xuño).

P.SUERTES. Festa de S. Roque (16 de xuño).

P.SUÁRBOL. Festa de S. Roque (16 agosto). O pobo sufríu as graves consecuencias dun grave fogo na segunda metade do século XX. Igrexa parroquial



P.BALOUTA.

P.ESPINAREDA DE ANCARES. Festa de Virxe das Dores (1 domingo xuño).

P.CANDIN. Festas de S. Quintín (31 outubro)e Sta. Bárbara (5 decembro).

TEIXEDO DE ANCARES. Ermida da Madalena con romaría último domingo de xullo.

VILARBÓN.

AYUNTAMIENTO-CONCELLO DE CARRACEDELO.

CARRACEDO. Lugar coa festa de S. Bernardo (20 agosto). Ten os barrios de: Forca, Teso, Roda, As Eras, Martín, S. Xoán, Calexo e Calexiña.

VILAMARTÍN DA ABADÍA. Lugar  cos festa de S. Pedro (29 xuño). Ten os barrios de Villabuena-Vilanova e Villamayor-Vilamaior.

VILADEPAOS. Lugar coa festa da Madalena (22 xullo). Ten os barrios de: A Mata, campo da Vila, O Fabeirín, A leira, praza da Cruz e Calello.

VILAVERDE DA ABADÍA. Lugar coa festa de S. Brais (3 febreiro).



O mosteiro de Carracedo abranguía un señorío territorial sobre: a vila de Carracedo, A Barosa, Campañana, Camponaraia (priorato), carucedo, Covas, Lago, Naraiola, Paradela (priorato), S. Andrés de Montejos, Sobrado, Sorribas, Vilaverde, Vilamartín e S. Vicente de la Granja (priorato) (J.A.Balboa de Paz, Monasterio de Carracedo, 1991). No ano 1555 o  mosteiro vende S. Andrés de Montejos a Ponferrada e en 1565 Cortigueira.

CARRACEDELO. Villa coas festa do Corpus Christi (2 xuño). Ten os barrios de: O Cristo, tralas Eiras, S. Roque, S. Esteban, Las Valiñas, S. Blas.

POSADA DEL BIERZO. Poblado que nace na década dos 50 con xentes de Bárcena e Posada do Rio. Festa de s. Isidro (15 maio).

Outras poboaciois en San Juán, San Martín e Las Colonias.

(Lourdes Anigo Vazquez, Carracedo en el siglo XVIII. Aquella villa monástica de El Bierzo" Rvta. IEBercianos.

AYUNTAMIENTO-CONCELLO DE CARUCEDO.

P.A BAROSA. Lugar coas festas de Santo Tirso (28 xaneiro) e S. Bernardino (20 maio).

P.CARUCEDO. Festa de S. Pedro (29 de xuño) e S. Brais (3 febreiro). Ten os barrios de: Areal, Miana, Sto. Cristo, Fonteiña, As Matas, Xardoes, Cabana e Meiro Vello.

P.VILARRANDO. Lugar coas festas de Santa Marina (18 xuño) e Virxe da O (18 decembro).

P.O CARRIL. Festa de santiago (25 de xullo).



P.LAGO DE CARUCEDO. Festa de Santa Marina (18 xullo).

P.AS MÉDULAS. Festas de S. Simon (28 de outubro) e Os Santos (1 novembro). Ten os barrios de: Portela, Forno, As Matas e do Fondo. O seu barrio de A Balouta (nace en 1850? e desaparece en 1973).

Campañana, barrio de Carucedo, celebra a festas da Virxe da O (18 decembro) e Virxe da Estrela (19 de maio).

Despoboados: As Forcadas, A Balouta (1970), Penarrubia (último censo 1960).

REXIÓN DO BIERZO, MAIO DE 2015.

http://sites.google.com/site/obierzoxa http://www.facebook.com/xabierlagomestre www.twitter.com/obierzoxa http://www.blogoteca.com/obierzoxa http://obierzoceibe.wordpress.com http://www.ciberirmandade.org/falaceive www.ponferrada.org www.partidodelbierzo.es

lunes, mayo 11, 2015

AS ESCRITORAS NO DÍA DAS LETRAS GALEGAS, por Manuel González Prieto.


As escritoras no Día das Letras Galegas,
por Manuel González Prieto.

O día 17 de maio desde o ano 1963 até a actualidade, festexamos a plena vixencia da literatura galega en lingua galega, e as vivas rendemos homenaxe aos escritores e/ou escritoras falecidas un tempo mínimo de dez anos atrás. Foron moitas as figuras gabadas ao longo da súa historia, mais cómpre salientar ás escritoras por seren minoría respecto dos seus colegas escritores. Esta pequena achega quere render tributo a todas elas.


Rosalía de Castro

Un 24 de febreiro de 1837 nace unha meniña rebuldeira capaz de recoller o sentimento dun pobo, no seu bico un cantar. Os versos agasallo da poeta soan con máis forza ca nunca. Pequenas e maiores cantaron, cantamos e cantarán os versos que Rosalía nos deixou como agasallo. Os seus restos repousan no Panteón de Galegas Ilustres, en San Domingos de Bonaval.

Rosalía é cantora e festeira, nunca submisa, a terra con corpo e alma de muller, faladora de seu

Cantora e festeira
¡Que feira, rapaza,
si cantas faremos!...
festiña por fora,
festiña por dentro

Nunca submisa
Franca, pura, sin enganos,
canta, canta garruleira,
ó pé da verde silveira,
laband' os seus brancos panos,
o son dos romores vanos
que nacen cá mañanciña,
laba, laba na fontiña

A terra con corpo e alma de muller
Pasa rio, pasa rio,
Có teu maino rebulir,
Pasa pas' antr' as froliñas
Color d' ouro e de marfil,
A quen c' os teus doces labios
Tan doces cousas lle dis

Faladora de seu
Pasan n' aquesta vida
Cousiñas tan estrañas,
Tan raros feitos vense
Neste mundo de trampa,
tantos milagres vellos
tan novas insinanzas


María Mariño

Poeta intimista, moderna e rompedora a un tempo. Nos seus escritos introduce unha rica lingua renovada.  Parada do Courel foi un espazo vital de acollida para a poeta nada en Noia. O ano 2007 foi dedicado á súa figura.

María é noiesa, courelá, poeta do agora, sabedora do non sei e traballadora incansable

Noiesa
O meu fogar téñoo en ti:
no teu vivir e nas tres pontes
e das campás os toques,
toques que eran pra min

Courelá
Ládranlle á noite os cas i ela de ben cega o ucedo

Poeta do agora
Hoxe, ¿de quen?
Hoxe: dirán uns.
Hoxe: dirán outros mentras...
mentras reparan no que non hai.
En hoxe todos,
todos damos do fin o paso del

Sabedora do non sei
Eu non sei,
eu non sei son sincera.
Eu sentía un lonxe triste,
eu sentía nel ledicia,
eu quería quedar soia,
eu quería compañía,
¡aquela que eu non sabía!


Traballadora incansable
¡Son aquela!
Son aquela tarde queda
que no serán se chamaba
miña aurora sen cores
chea dun farto rebusco
que en un xordo a min chegaba



Francisca Herrera Garrido

Escritora á que lle foi dedicado o Día das Letras Galegas no ano 1987.
Escritora que posúe unha sensibilidade extrema e prosegue na temática rosaliana en lingua galega.

Soidosa, cantora de mulleres campesiñas, rosaliana, temorosa e galega

Soidosa
Mais o pouco que vos dou, douvos do voso e merezo perdón: dou do que teño

Cantora de mulleres campesiñas galegas
Xa conoscedes a Marta:
Mart'a que nunca chorou!
a que ri d-os desinganos
e bota pecho a-o delor!


Rosaliana
Como o mundo xira e xira,
¡Coulleume a volta do veo!
e levo roupas turbiñas;
e m'acolle un pardiñeiro

Temorosa
Po-la miña vida, tembro:
tembro po-la dos meus pais!
¡Os meus velliños d'a y-alma!
¿Os vou a perder, cicais!
   ¿Teremos que pasar fame!
Meu mozo... ¡m'esquecerá!


Galega
Querendo un gran poema cantar, dúbidas teño; que se falo galego non me entenden; e a cantar castillán non me comprendo.

http://sites.google.com/site/obierzoxa http://www.facebook.com/xabierlagomestre www.twitter.com/obierzoxa http://www.blogoteca.com/obierzoxa http://obierzoceibe.wordpress.com http://www.ciberirmandade.org/falaceive www.ponferrada.org www.partidodelbierzo.es

miércoles, mayo 06, 2015

O IDIOMA GALEGO DO BIERZO NAS ELECIOIS LOCAIS 2015.


A LINGUA GALEGA NAS ELECIOIS LOCAIS DE 2015.

Por Xabier Lago Mestre,
Coletivo cultural Fala Ceibe do Bierzo (falaceibe@yahoo.es)

Moito nos tememos que os partidos políticos pasarán de novo da problemática da lingua galega nestas eleciois locais. Este idioma dos bercianos galegofalantes non merece nin unha nota nos programas eletorais. Supoñemos que porque consideran esta materia cultural de segunda categoría ou por prexuízos lingüísticos. Aínda así temos a obriga de falar deste tema xa que outros non o fan.

O CONSELLO DO BIERZO PASA DO GALEGO.

O primeiro dicir que o Consello Comarcal do Bierzo si ten a obriga legal, por mor da Lei de creación da Comarca. Lemos no seu artigo 1.4 que “na Comarca do Bierzo gozará de respeito e proteción a lingua galega nos lugares nos que habitualmente se utilice (…)”. Pero remata o mandato dos conselleiros e non teñen feito nada polo noso galego. Só comentamos que resulta lamentable este desinterese político polo noso idioma galego.

Por iso aproveitamos esta conxuntura política para reclamar unha intervención axeitada polo galego. Non sería imposible crear un Servizo lingüístico, dependente do dito Consello do Bierzo, en apoio do uso social e administrativo do galego polos concellos e pedanías da nosa rexión. Para realizar isto habería que procurar a colaboración coa Junta de Castela e León, segundo fixa a propia Lei da Comarca, “a Comunidade de Castela e León facilitará a participación da Comarca do Bierzo nas actuaciois que realice para a promoción da lingua galega no seu ámbito territorial” (artigo 4.2). Ademais, o Consello do Bierzo ten os seus portais na internet (institucionaL, turístico…) pero nin establece versiois na lingua galega ¿por qué este trato discriminatorio?.


CONCELLOS E PEDANÍAS POLO GALEGO.

Tanto os concellos coma as xuntas veciñais do Bierzo ocidental poden facer máis polo galego a pesares da escaseza de medios. O galego non é lingua oficial no Bierzo pero la  información institucional, competencia propia das administraciois locais, pode realizarse tamén en galego. Deste xeito os nosos entes locais comentados dan visualidade a esta lingua tradicional ante a súa veciñanza. Botamos de menos este idioma nos bandos, ordenanzas, dereito consuetudinario, cartelería informativa, programas festivos, etc. como sinxela forma de pretixiar o seu uso administrativo e social.  

A RECUPERACIÓN DA TOPONIMIA.

Por desgraza comprobamos a cotío que a nosa toponimia tradicional en galego se está estragando. Só temos que mirar para os mapas, as sinais de tráfico, os folletos turísticos, as placas dos rueiros, etc.  A falta de oficialidade do galego permite que os poderes insltitucionais castelanicen a nosa toponimia paseniño.

A nosa toponimia en galego ten uns valores históricos e filolóxicos sen igual. Así o comprobamos nos espazos agrarios (liñares, agros, leiros…), gandeiros (brañas, pradoiros, devesas…), arboredas (chopeiras, soutos, carballeiras…), montes (carqueixais, uceiras…), montañas (serras, cordais, cumios, cavorcos…), vías de comunicación (corredoiras, vereas, rodeiras…), rede hidráulica (regueiros, fontes, vaos, pozas…), etcétera.



A RECUPERACIÓN DO PATRIMONIO ARQUITETÓNICO.

Os nosos pobos teñen un rico patrimonio arquitetónico que ofrecer para o desfrute propio e dos turistas. No Bierzo ocidental este patrimonio se define en galego. As vivendas tradicionais teñen unha caraterización de grande interese. Vemos os seus patíns con escaleiras exteriores. Nos corredores xorden labradas barandas nas solainas. Nas fachadas laterais sobresaen os fornos. Os sotos son aproveitados para lagares e adegas. No andar baixo existen as cortes para gando, apeiros de labranza e carros. Mentres que nos tellados de lousa asoman as bufardas cheas de vellos recordos. Nas zonas máis rurais seguen presentes as pallozas e mailas casas de palla de centeo. E polas vilas atopamos pacios fidalgos que enseñorean cos seus escudos familiares.

Pero é que temos outras construciois non de menor importancia. Referímonos ás fontes coa súa música hídrica, abrevadeiros e lavadeiros que perderon as súas funciois orixinarias, hórreos que aínda gardan os froitos fronte aos ratos, secadoiros de castañas no Val do Selmo, as ferrarías do século XIX xa hai tempo que non mesturan fogo e ferro, os cortíns de colmeas evitan os osos viaxeiros, mentres que os foxos para lobos agardan. Os fornos comunais son xa recuperados en moitos lugares, caso dos de Carracedelo.


O patrimonio arquitetónico abrangue tamén as pequenas igrexas rurais onde sempre hai interesantes novidades, así coma ermidas e capelas agochadas en paraxes naturais sen igual. Polo que paga a pena a súa busca polas costas. Nos lugares destacados fican os cruceiros, dende o milladoiro da Cruz de Ferro ata os sinxelos de madeira de moitos barrios.

OUTRO PATRIMONIO ETNOGRÁFICO.

Pero os nosos pobos poden amosar moito máis en materia lingüística. Temos os apeiros de labranza (fouces, arados, gadañas…) propios das sementeiras, segas, carraxes de froitos  e mallas. O museo do Carro de Villanueva de Valdueza non ten competidor. A moblaxe da cociña (escano, tallo, maseira…), paga a pena visitar unha casa de Dragonte conservada con todos os seus elementos tradicionais. Moitas aldeas aínda conservan os vellos potros das bestas arrodeados pola vexetación.

A creación de museos etnográficos son a oportunidade de conservar esta riqueza cultural tradicional. Non haberá forasteiro que non se vea atraido polos seus contidos. Museos que poden recoller tamén os arquivos fotográficos, documentais ou mineiros (carbón, ferro, wolfran, caleiros, louseiras…).

A lingua galega ten que estar vencellada ás festividades locais como xa o foi no pasado. As festas patronais, tanto de inverno como estivais, as romarías rurais, os maios primaverais, os antroidos de cinza nas aldeas, etc. Outro tanto se pode facer coa recuperación das outras peculiares festas veciñais, casos das faceiras (traballos comunitarios), veceiras de gando, emigaciois estivais ás brañas (Campo de Auga) e fiadeiros. As novas recreaciois históricas, festas gastronómicas e artesanais son outras oportunidades de desenvolvemento rural.



O Bierzo oeste tamén pode ofertar a súa variada gastronomía en galego, para os visitantes de Galicia que así se sentirán moito máis acollidos nesta terra irmá. Así non haberá quen rexeite as nosas troitas do Valcarce, castañas de Barxas, cereixas de Corullón, mazás de Carracedo, empanadas e doces de Vilafranca, botelos de Bembibre e demais viandas.

OS CONVENIOS DE COLABORACIÓN TURÍSTICOS.

Finalmente queremos demandar profundizar na colaboración entre rexiois veciñas. Eiquí temos que ainar convenios de colaboración entre o Consello do Bierzo e mailas instituciois de Galicia (Xunta, Deputaciois…) para o fomento turístico de espazos naturais estremeiros, casos das serras da Enciña da Lastra, Cabalos-Courel e Os Ancares. Trátase da promoción turística común, en galego, de mapas, folletos, sinalización, presenza en feiras, etc. Non hai mellor forma de aforrar cartos con maior eficacia turística.

Rexión do Bierzo, abril de 2015.

http://sites.google.com/site/obierzoxa http://www.facebook.com/xabierlagomestre www.twitter.com/obierzoxa http://www.blogoteca.com/obierzoxa http://obierzoceibe.wordpress.com http://www.ciberirmandade.org/falaceive www.ponferrada.org www.partidodelbierzo.es

Etiquetas: , , ,

TÉCNICAS DE COMUNICACIÓN POLÍTICA BERCIANISTA.


TÉCNICAS DE COMUNICACIÓN POLÍTICA BERCIANISTA, 

Por el colectivo cultural Fala Ceibe do Bierzo (falaceibe@yahoo.es)

Las próximas elecciones locales del 24 de mayo de 2015 precisan de un esfuerzo suplementario por parte de los candidatos y las candidatas bercianistas. Con este escrito tratamos de informar adecuadamente sobre aspectos relacionados con la presentación de los candidatos, la comunicación política, la ciberpolítica o la imagen corporativa. Sin más preámbulos entramos en el análisis de los distintos apartados.

LA COMUNICACIÓN NO VERBAL DEL CANDIDATO.

Conviene tener en cuentapor parte de los candidatos bercianistas de la importancia de la primera impresión que causen ante los potenciales votantes. Por eso hay que valorar la buena presencia física en aspectos relacionados con el aseo corporal, afeitado, peinado, vestimenta, etc. Por ejemplo, un candidato demasiado trajeado le aleja de sus electores que puede ser visto de presumido. 

Un candidato tiene mucho que decir a sus vecinos, pero hay que comunicar de forma pausada, nada de velocidad en el habla que denota nerviosismo. Busca la entonación no monótona, con afirmaciones, negaciones o admiraciones, que aporten variaciones rítmicas. Debemos saber escuchar a los vecinos, esperando el turno en nuestras intervenciones. Los silencios sirven para reflexionar las respuestas a las demandas y propuestas populares. 

Acompaña la expresión facial a tus palabras con asentimiento, alegría, seriedad, cordialidad, sonrisa, etc. No olvides mantener el contacto visual con tu interlocutor, no despistes la mirada de él. Evita gesticulaciones inadecuadas como murmullos, puñetazos en la mesa, tirarse del pelo, cruzar los dedos, rascarse, cruzar los brazos, jugar con el reloj de pulsera o anillo. Puedes mantener el afecto con tus vecinos cogiendo su mano, con el abrazo y saludando. Es importante el uso de las manos, mantén las palmas abiertas y ofrecidas al público, nada de puños cerrados, las manos deben acompañar el discurso con indicaciones adecuadas. 



Si estás en la mesa o en la silla, no te coloques al borde de estos muebles, mantén una posición vertical en ellas, nada de inclinaciones excesivas ni recostamientos ni continuos movimientos cambiantes. Mejor procura posiciones cercanas a tus votantes, la lejanía es contraproducente. Si estás a cierta distancia de los electores debes conseguir atraer la atención del público con momentos de entonación elevada, exclamaciones, nuevos temas de interés, repite alguna idea, cuenta anécdotas, etcétera.

LA COMUNICACIÓN VERBAL.

Entre los recursos del discurso político bercianista destacamos diversos consejos. Así el dirigirse por los nombres de los electores como forma de captar su atención, ofrece información entretenida para el auditorio con experiencias personales del candidato, anécdotas, ejemplos, nombra personas y lugares conocidos por la mayoría. Utiliza el discurso pausado para favorecer la reflexión y la asimilación de tus ideas por tus vecinos. Hay que usar mensajes claros, breves, sencillos y de interés social. Imprescindible la crítica constructiva y argumentada, a ser posible con propuestas innovadoras. 

Evita los enfrentamientos personales con otros candidatos que dan mala imagen propia y ajena. Cuidado con el lenguaje combativo (batalla política, ganar al rival, lucha electoral, etc) que ofrece una agresividad innecesaria. Utiliza lenguajes políticos adaptados al contexto juvenil, mayores, agricultores o mujeres. El lenguaje local favorece el acercamiento social, con las referencias a los barrios y los pueblos, las tradiciones, el dialectismo, uso del idioma gallego en El Bierzo occidental, etc. 


El lenguaje persuasivo trata de convencer a los electores. Usa preguntas abiertas (me alegro de que me preguntes…, puedo preguntar?... coincidimos todos?... os gustan!...) aceptadas por todos y todas, frente a preguntas cerrada (por qué?... intenta tener…). Usa el nosotros mayestático (los bercianos somos…) frente al tú directo (tú dices eso… el sentido acusatorio provoca reacción hostil). El tuteo te aproxima a tus votantes, por eso tú en vez de usted. El detallismo excesivo, ejemplo de muchas cifras y datos, aleja el auditorio del discurso.

En debates y entrevistas evita los enfrentamientos elevados de tono y mostrar nerviosismo. Critica a los contrincantes respecto a su gestión pública o ideología pero siempre aportando tus argumentos. Dirige tu mirada más al público que a tu oponente pues al primero tienes que convencer. Ayúdate de tus manos para exponer tus ideas, coordinando el movimiento de manos y expresión verbal. Evita hacer publicidad de las opciones políticas contrarias, así como de sus candidatos.

LA COMUNICACIÓN CIBERPOLÍTICA. 

En la comunicación política no se puede prescindir de las nuevas tecnologías de la información. Internet ofrece variados medios de comunicación como las diversas redes sociales o páginas web que tienen que ofrecer información actualizada y constante, antes, durante y posterior a la campaña electoral. Hay que cuidar en ellas el aspecto visual con fotos, simbología bercianista, mensajes claros, etc. 


La información política mostrada a través de las páginas web y las redes sociales propias puede ser controlada por los candidatos y el partido, no así con el resto de medios de comunicación, caso de las radios, periódicos y televisiones. Hay que elaborar bien las informaciones que se transmiten a estos medios de comunicación tradicionales (con claridad, brevedad…) para evitar las reelaboraciones por las distintas redacciones periodísticas.

Pero la comunicación política va más allá de la ciberpolítica. Hay que aprovechar las redes informales, nos referimos a la familia, la vecindad, partido, asociacionismo, así como otros contextos, laboral y de ocio. La transmisión boca a boca puede resultar muy efectiva a la hora de conseguir apoyos políticos. Otros aspectos de la acción propagandística son el buzoneo, el reparto de folletos, la pegada de carteles, etcétera. Más que atraer a los seguidores a los mítines políticos hay que buscarlos por las calles y las casas. En el caso de los mítines, es importante crear un ambiente bercianista afín (con lemas, cartelería, banderas, música…), y favorecer la participación del público mediante debates abiertos que eviten aburrir a los asistentes.  

 LA COMUNICACIÓN CORPORATIVA BERCIANISTA.

La simbología bercianista debe presidir nuestra información y propaganda (páginas web, perfiles en internet, dípticos, programas, carteles…). Nos referimos a nuestra bandera Cruzada-Cruceira, escudo, himno, lemas electorales, música tradicional, mapa regional, etc. Los potenciales electores se identificarán mejor con nuestra simbología identitaria colectiva y con nuestra territorialidad. 


Los colores bercianistas (blanco, azul y rojo) deben presidir los actos públicos. Y nuestros candidatos serían mejor identificados con camisetas o chapas en las solapas con logotipo bercianista. Candidatos que pueden utilizar la terminología berciana (los bercianos y las bercianas somos… ) que servirá para autoidentificarnos frente a otros territorios (León, Castilla…) y partidos estatales siempre subordinados de ejecutivas exteriores. Hay que recurrir a un lenguaje reivindicativo en el caso de reclamar la descentralización a la Diputación leonesa y la Junta de Castilla y León o el reforzamiento competencial del Consejo de El Bierzo. El sentimiento y la identidad colectivas bercianas también pueden movilizar el voto político bercianista. 

REGIÓN DE EL BIERZO, mayo de 2015.
www.obierzoceibe.blogspot.com

http://sites.google.com/site/obierzoxa http://www.facebook.com/xabierlagomestre www.twitter.com/obierzoxa http://www.blogoteca.com/obierzoxa http://obierzoceibe.wordpress.com http://www.ciberirmandade.org/falaceive www.ponferrada.org www.partidodelbierzo.es

lunes, mayo 04, 2015

LAS JUNTAS VECINALES ANTE LAS ELECCIONES DE JUNIO DE 2015.


LAS JUNTAS VECINALES ANTE LAS ELECCIONES LOCALES DE 2015,

Por Xabier Lago Mestre.
Colectivo cultural Fala Ceibe do Bierzo (falaceibe@yahoo.es)

El 24 de mayo los bercianos y las bercianas votaremos nuestros representantes a las Cortes de Castilla y León, Diputación de León, Consejo Comarcal, 38 ayuntamientos y 287 juntas vecinales. Las llamadas legalmente Entidades Locales Menores o pedanías merecen también un mayor reconocimiento político y social. La mayoría de los partidos y de los medios de comunicación, durante la campaña electoral, casi no se refieren a la problemática pedánea. Sin embargo, las instituciones pedaneas tienen una larga tradición histórica, desde los antiguos concejos medievales, fundamento local de nuestra democracia popular. Así pues, con este artículo intentaremos llamar la atención sobre lo mucho que se juegan nuestros gobiernos pedáneos en estas elecciones.

LAS RELACIONES CON OTRAS ADMINISTRACIONES PÚBLICAS.

Lo primero que hay que regular es un nuevo marco de relaciones de nuestras juntas vecinales con las otras administraciones públicas. En este sentido, tanto en el Consejo Comarcal como en los ayuntamientos se deberían crear los respectivos Consejo o Mesa de Pedanías. Este nuevo órgano local  serviría para fijar la negociación interadministrativa en la  realización de obras públicas o la prestación de servicios públicos en las pedanías, y evitar así las actuales discrecionalidades gubernativas de los ayuntamientos.

En este sentido, debemos exigir el cumplimiento por los ayuntamientos del artículo 62 de la Ley del Régimen Local de Castilla y León (1998), "El Alcalde Pedáneo o el Vocal de la Junta Vecinal que él designe tendrá derecho a asistir con voz pero sin voto, a las sesiones del Ayuntamiento, siempre que en las mismas haya de debatirse algún asunto que afecte a la Entidad Local Menor".  Otro tanto acontece con la demanda convenios entre ayuntamientos y pedanías, como fija la Ley de Ordenación, Servicios y Gobierno del Territorio de la Comunidad de Castilla y León (2013), "se podrán establecer convenios entre el municipio y cada entidad local menor o para los anejos, se podrán realizar acuerdos plenarios de compromiso de gasto durante cada legislatura" (disposición final octava).



  Otros temas a tener en cuenta por los ayuntamientos son: el arreglo de las carreteras, el acceso universal a internet, la presencia de información actualizada de las pedanías en los portales web municipales, la delegación de competencias municipales en las juntas vecinales, la realización de censos de población de los pueblos y el respeto de sus límites territoriales. Por su parte, el Consejo Comarcal debe continuar apoyando las juntas vecinales en materias técnica y administrativa (secretarios, presentación de cuentas, administración electrónica…) ante las nuevas exigencias de la legislación estatal. 

REFORZAR LOS GOBIERNOS PEDÁNEOS. 

Las juntas vecinales también tienen que hacer autocrítica respecto a su labor gubernativa.  Sería conveniente fomentar los concejos abiertos, como formas adecuadas de participación de la vecindad. Queremos presupuestos participativos, consultas populares, presentación anual de las cuentas (presupuestos, memoria de gestión...), fomento del uso  administrativo de las lenguas territoriales de El Bierzo (gallego y leonés), recuperación y actualización del derecho consuetudinario local (ordenanzas concejiles, usos colectivos, servidumbres...), potenciación de la política informativa de las pedanías mediante internet, tablones exteriores, postes, etc.

Tampoco se puede entender que haya juntas vecinales que no tengan sus Casas del pueblo de carácter polifuncional (consultorio médico, centro de mayores, biblioteca, etc). Además, las pedanías bercianas deben consolidar su simbología propia (escudos, banderas, pendones…) para reforzar la identidad territorial y grupal.   

Nuestros pueblos tienen una lucha diaria contra la despoblación. Por eso la unión de juntas vecinales es un recurso necesario, como ya acontece con Villabuena-Clemente, Castañoso-Vilariños, etc.



LA ADMINISTRACIÓN DE LOS BIENES COMUNALES.

Para las juntas vecinales es de suma importancia realizar inventarios actualizados de sus bienes comunales. Otro tanto ocurre con la recuperación de sus vías de comunicación, tanto las municipales como las vecinales, con prácticas tradicionales agropecuarias (corredoiras, roderas, vereas…) y que bien se podrían reconvertir en nuevos usos turísticos, etnográficos y paisajísticos.

Fundamental resulta la promoción como usos turísticos de las antiguas explotaciones mineras: de oro (Castropodame, Villabuena, Os Cáscaros de Pradela, A Leitosa de Paradaseca...), hierro (Calamocos, Onamio...), wolfran (Cadafresnas, Montearenas, Los Barrios de Salas…), carbón, caleros, canteras, etc. Otro tanto se puede hacer con los yacimientos paleontológicos o prehistóricos (castros). 

Tampoco se pueden dar por perdidos definitivamente muchos de nuestros pueblos deshabitados (Castellanos en Berlanga, A Bustarga en Candín, As Barrosas en Barxas, Santibáñez de Montes en Torre...) pues siempre se podrían aprovechar sus variados recursos paisajístico, forestal o ganadero, eso sí, con el apoyo de políticas públicas adecuadas. 



LA POTENCIACIÓN DE LOS VALORES CULTURALES.

  Los valores culturales de nuestros pueblos son variados. Para ello es fundamental el establecimiento de museos locales (etnográficos, fotográficos, archivos...) en las antiguas escuelas o en las Casas del pueblo. En este sentido la recuperación los bienes etnográficos de los pueblos (lagares, adegas, fornos, muíños, fontes…) para su posterior uso comunal o turístico resultará imprescindible. A ello unimos la recuperación de la toponimia en nuestras lenguas tradicionales (gallega y leonesa) que singularizan nuestra oferta cultural. 

Las fiestas locales son otro de los recursos locales a tener en cuenta.  Así fomentamos las fiestas de los pueblos (patronales, comerciales, religiosas, tradicionales…), incidiendo más en las de carácter territorial amplio (las de valle, romerías, ferias…), las recreaciones históricas (castreñas, romanas, medievales…) o las gastronómicas con productos locales. También hay que exigir el protagonismo de las pedanías en las fiestas patronales de los ayuntamientos que en este sentido viven de espaldas a sus pueblos (presencia de pendones, día de las pedanías, juegos autóctonos...).

Tenemos bienes naturales sin igual (soutos, carballeiras, árboles singulares...), bienes industriales (ferrarías de los siglos XVIII y XIX), patrimonio religioso (iglesias, monasterios, ermitas…), minas de todo tipo, paisajes glaciares, núcleos rurales tradicionales, etc. que necesitamos saber ofertar al exterior con más atractivo.



LA ECONOMÍA SOSTENIBLE CON FUTURO.

La economía sostenible y rural de nuestros pueblos tiene otro futuro. Contamos con el  fomento del turismo verde en base al atractivo de nuestro variado paisaje (valles, riberas,  sierras, formas glaciares…), observación de la orografía singular, de animales salvajes (lobos, osos, ciervos…) y el establecimiento de  pruebas deportivas (andarines, bicicletas, motos, coches, parapentes…).

La iniciativa del Banco de Tierras del Consejo Comarcal está poniendo en valor tierras poulas para nuevas actividades agrícolas, forestales o ganaderas. En este sentido, nuestros pueblos tienen mucho que ofrecer: el aprovechamiento de los montes comunales para explotaciones forestales (choperas, soutos, pinos…), ganaderas (vacunos, cabras…), venta de plantas medicinales, concesión de fuentes, recogida de setas, cotos de caza y pesca, piscifactorías, cortíns de abejas, pequeñas presas hidráulicas, molinos de viento, aprovechamiento de las uceras para combustible vegetal (calefacciones domésticas), etc.
Esperemos que estas propuestas sirvan para tomar conciencia de las posibilidades que todavía tienen nuestras pedanías en el desarrollo de nuestros pueblos. Su buena gestión administrativa, con más descentralización y participación social, son garantía de futuro para nuestros pueblos y sus vecinos. Ojalá lo tengan en cuenta los partidos en su debate político durante la campaña electoral.

O Bierzo, maio de 2015.


http://sites.google.com/site/obierzoxa http://www.facebook.com/xabierlagomestre www.twitter.com/obierzoxa http://www.blogoteca.com/obierzoxa http://obierzoceibe.wordpress.com http://www.ciberirmandade.org/falaceive www.ponferrada.org www.partidodelbierzo.es